اسم الکتاب : آئين بلاغت: شرح مختصر المعانى المؤلف : شیرازی، احمد امین الجزء : 1 صفحة : 141
و امّا كونها كالمتّصله:
قسم چهارم از مواضع فصل بين دو جمله جائى است كه جمله دوم مثل متصل بجمله اول
باشد. و اين در مقامى است كه جمله اوّل ايجاد سئوال كند. و جمله دوم جواب آن سئوال
باشد. چنانكه جواب بسئوال عطف نميشود جمله دوم هم باوّل كه مفهم سئوال است عطف
نميشود.
قال السكاكى: سكاكى گفته
است آن سئوالى كه از جمله اوّل استفاده ميشود. همانند سئوال واقعى است و اينكه
همانند سئوال واقعى است. بخاطر نكته و جهتى است. آن نكته يكى اينست كه سامع سئوال
نكند. دوم اينست كه از سامع بخاطر تحقير باو كلامى شنيده نميشود. و نمىخواهيم باو
مجال سخن و پرسش بدهيم. سوّم آنست كه اگر او سئوال نمايد كلام ما قطع ميشود. و ما
جمله دوم را جواب سئوال مقدّر قرار ميدهيم تا كلام ما قطع نشود. چهارم آنست كه
ميخواهيم الفاظ، كمتر و معنى بيشتر باشد و اگر سامع بخواهد سئوال كند الفاظ هم نيز
زياد ميشود. و غير از اين چهار مورد ممكن است موارد ديگرى هم باشد كه بخاطر آن
موارد جمله ما جواب از سئوال مقدّر شود مانند تنبيه بر فطانت و زيركى سامع. و
اينكه مقدّر در نزد او مانند مذكور است. از اين 4 مورد دو موردش را مصنف در عبارت
خودش از كلام سكاكى نقل كرده و دو موردش را شارح ميآورد.
و ليس فى كلام السكاكى: در
اين مقام كه جمله اوّل فهماننده سئوال است و جمله دوم جواب آن سئوال بين عبارت
مصنف و سكاكى تفاوت است. مصنف گفته است جمله اول نازل منزله سئوالى است كه از آن
فهميده شده و جمله دوم جواب آن سئوال
اسم الکتاب : آئين بلاغت: شرح مختصر المعانى المؤلف : شیرازی، احمد امین الجزء : 1 صفحة : 141