باشد، اگر در صحت و فساد آن عنوان شك شود بناى عقلا حمل بر صحت آن عنوان است. بنابراين در عنوان موجود كه احتمال فقدان جزء يا شرط و يا وجود مانع در آن مى‌رود و قهرا اين احتمال سبب مى‌شود كه آن عنوان فاسدا موجود شده باشد، بناى عقلا بر صحت آن عنوان است؛ ولى اگر اصل عنوان مشكوك و غير محرز باشد، اصل صحت جارى نمى‌شود؛ به جهت اينكه قصد عنوان به منزلۀ موضوع است از براى اين قاعده. نتيجه آنكه بناى عقلا بر حجيت اين قاعده، پس از احراز اصل عنوان است.

ب. جريان قاعده متوقف به وقوع عمل در خارج است‌

در صورتى كه عمل در خارج واقع شود و شك در صحت و فساد آن به اعتبار فقد جزء يا شرط يا وجود مانع باشد، اين عمل حمل بر صحت مى‌شود. اما اگر هنوز عملى در خارج واقع نشده باشد سيرۀ عقلا بر صحت عملى نيست كه در آينده موجود مى‌شود. همچنين اگر عمل هنوز به پايان نرسيده باشد مثل اينكه شخص از يكى از مواقيت پنج‌گانه محرم به عمرۀ تمتع شود و سپس شك شود كه آيا شخص محرم كل عمره را صحيحا موجود مى‌كند يا فاسدا؟ بناى عقلا بر اين نيست كه اصل صحت جارى شود. البته در مقدار عملى كه موجود شده است قاعده جارى مى‌شود. اگر گفته شود كه در اكثر افعال سيرۀ مسلمين بر جريان اصل صحت است و مثلا اگر ديدند مسلمانى مشغول تجهيز ميت است بنا را بر صحت كل تجهيزات ميت مى‌گذارند و تكليف را از خود ساقط مى‌دانند، در پاسخ مى‌گوييم كه اين معنى معلول جريان قاعدۀ اصالة الصحة نيست؛ بلكه از‌