اسم الکتاب : قواعد فقهيه المؤلف : بجنوردى، سيد محمد الجزء : 1 صفحة : 164
ب. بناى عقلا
مدركات عقل عملى كه همانا آراء و نظريات محموده مىباشد؛ به عدم
مسئوليت هشداردهندهاى حكم مىدهد كه قبلا به نحو مقتضى مخاطبان خود را از وجود
خطر آگاه ساخته است و شارع مقدس كه خود رئيس عقلا مىباشد نمىتواند، از يك بناى
مسلم عقلايى تخطى كند. روايت مذكور نيز ارشاد به حكم عقلا دارد. به تعبير ديگر، هر
آنچه عقل عملى حكم كند، شارع مقدس نيز بدان حكم مىكند و قاعدۀ ملازمه جارى
مىگردد و اين معنى بر اساس قانون عليت علم به علت مستلزم علم به معلول است.
2 شرايط، حيطه و قلمرو إعمال قاعدة
براى آنكه قاعدۀ تحذير قابل إعمال باشد و هشدار دهنده از
مسئوليت مبرى گردد، لازم است نكات زير مورد توجه قرار گيرد:
الف. ضرورت اعلام خطر
يكى از شرايط اساسى براى استفادۀ قاعده و احراز عدم مسئوليت
هشدار دهنده، ضرورت و الزام اعلام وجود خطر به نحو صريح و متعارف به مخاطبان است.
بدين معنا كه هشدار دهنده مىبايد افراد را از وجود خطرى كه ممكن است مال يا جان
آنان را در معرض تلف يا نقص قرار دهد، آگاه سازد تا آنان از
اسم الکتاب : قواعد فقهيه المؤلف : بجنوردى، سيد محمد الجزء : 1 صفحة : 164