كتب تراجم خوانده شده بود؛ [42] آثار بسيارى را نيز كاتبان از رسايل و كتب صدرا استخراج كرده و به عنوان يك رساله مستقلّ جايگزين كرده بودند و حتى بر آن مطلعى هم نگاشته بودند [43]، و آثارى بود كه ارباب تراجم و فهارس از صدرا دانسته بودند و لكن بر اثر تشابه اسمى در ورطه خطا افتاده بودند [44]، و آثارى ديده مى‌شد كه صحت انتساب آن هنوز مورد ترديد است. از اين رو بر آن شديم كه به مرور اين آثار را معرفى كنيم و بحثى پيرامون آن بنماييم.

به هنگامى كه يك جلد از اين مجموعه آماده شد بنا به توصيه يكى از حكيمان مشهور معاصر، چاپ مجموعه را به يك مؤسسه دولتى سپرد و لكن پس از قريب يك سال كه كار معوّق ماند و خبرى از آن داده نشد، از طبع آن در آن مؤسّسه منصرف گرديده، و پس از چندى در اوج گرفتارى و تحصيل به مؤسسه حاضر سپرد. حال اميدوار است كه توفيقات ايزد منّان او را در اتمام و تكميل بقيّه مجلّدات اين مجموعه يارى نمايد، بمنّه و كرمه‌ [45].

روش تصحيح:

پس از معرفى عنوان هر رساله سعى شده كه صحّت انتساب آن به صدر المتألهين مسلّم گردد، و پس از آن به معرفى نسخ مأخذ تصحيح پرداخته شده است. نظر به اينكه اصل اين رساله‌ها داراى سبكهاى مختلفى بود، در هريك شيوه‌

[42] - «طرح الكونين»، «جبر و تفويض».

[43] - تحقيق حقايق مكنونه، ذيل آيه امانت.

[44] - شرح مبحث تمام مشترك «شرح شمسيّه».

[45] - آثار ناشناخته ديگرى به نزد نگارنده موجود است كه هنوز صحّت انتساب آن به صدرا برايش محرز نگرديده- همچون رساله مبسوط «زمان»، رساله «بسيط الحقيقة» و رساله «حقيقة الايمان و الكفر»-، كه اين رسائل را در صورت صحّت انتساب آن در مجلدات بعدى در دسترس اهل معرفت قرار خواهد داد.