اسم الکتاب : شيعه در اسلام - ط جديد المؤلف : علامه طباطبایی الجزء : 1 صفحة : 106
تقديرى (فرض عدم سبب و
شرط) منفى است و در حقيقت وجودش مرزى دارد كه در بيرون آن مرز يافت نمىشود تنها
خداست كه هيچ حد و نهايتى براى وى فرض نمىتوان كرد، زيرا واقعيت وى مطلق است و به
هر تقدير موجود مىباشد و به هيچ سبب و شرطى مرتبط و نيازمند نيست.
روشن است كه در مورد امر
نامحدود و نامتناهى نمىتوان عدد فرض نمود، زيرا هر دوم كه فرض شود غير از اولى
خواهد بود و در نتيجه هر دو محدود و متناهى خواهند بود و به واقعيت همديگر مرز
خواهند زد چنانكه اگر حجمى را مثلا نامحدود و نامتناهى فرض كنيم در برابر آن حجمى
ديگر نمىتوان فرض كرد و اگر هم فرض كنيم دومى همان اولى خواهد بود پس خدا يگانه
است و شريك وجود ندارد.[1]
[1] . مرد عربى در جنگ
جمل با اميرالمؤمنين على عليه السلام نزديك شد و گفت: يا اميرالمؤمنين آيا
مىگويى: خدا يكى است؟ مردم از هر سوى به مرد عرب حمله كرده گفتند: آيا نمىبينى
كه اميرالمؤمنين تا چه اندازه تقسم قلب (تشويش خاطر) دارد؟
اميرالمؤمنين فرمود: او
را به حال خود بگذاريد، زيرا آنچه اين مرد عرب مىخواهد همان است كه ما از اين
جماعت مىخواهيم. پس به مرد عرب فرمود: اينكه گفته مىشود: «خدا يكى است چهار قسم
است دو معناى از آن چهار معنا درست نيست و دو معنا درست است اما آن دو معنا كه
درست نيست يكى اين است كه كسى گويد خدا يكى است و عدد و شماره را در نظر گيرد اين
معنا درست نيست، زيرا آنكه دوم ندارد داخل عدد نمىشود آيا نمىبينى كه كسانىكه
گفتند: خدا سوم سه تا است (اشاره به قول نصارى ثالث ثلاثه) كافر شدند؟
و يكى اين است كه كسى
بگويد: فلانى يكى از مردم است يعنى نوعى است از اين جنس (يا واحد است از اين نوع)
اين معنا نيز در خدا درست نيست، زيرا تشبيه است و خدا از شبيه منزه است. و اما دو
معنا كه در خدا درست است يكى اين است كه كسى گويد: خدا يكى است به اين معنا كه در
ميان اشياء شبيه ندارد. خدا چنين است. يكى اينكه كسى گويد: خدا يكى است (احد يعنى
هيچگونه كثرت و انقسام بر نمىدارد نه در خارج و نه در عقل و نه در وهم) خدا چنين
است. «بحارالانوار، ج 2، ص 65».
و باز على عليه السلام
مىفرمايد: شناختن خدا همان يگانه دانستن او است (بحارالانوار، ج 2، ص 186) يعنى
اثبات وجود خداى تعالى كه وجودى است نامتناهى و غير محدود در اثبات وحدانيت وى
كافى است، زيرا دوم براى نامتناهى تصور ندارد
اسم الکتاب : شيعه در اسلام - ط جديد المؤلف : علامه طباطبایی الجزء : 1 صفحة : 106