اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 92
طبرى، ابناثير و
ابنقتيبه نيز نام پدر ابراهيم را تارخ ثبت كردهاند.[1] بعضى روايات نيز همين نظر را تأييد مىكند.[2] در تورات حاضر نيز «تارح» ضبط شده است.[3] در پاسخ به اين پرسش كه
آيا آزرِ مشرك و بتپرست، پدر ابراهيم خليل است، بيشتر مفسّران اهلسنّت چون
طبرى،[4] فخررازى،[5] ميبدى[6]
و زمخشرى[7] با استناد به ظاهر كلمه «اب» در آياتى
كه از گفتوگوى ابراهيم عليه السلام با او سخن مىگويد، آزر مشرك و بتپرست را پدر
حقيقى ابراهيم شمرده و بر اين مدّعاى خود به آيه 74 انعام/ 6 استناد كردهاند.
آنان به اينكه در كتابهاى تاريخ، نامى از آزر به ميان نيامده، چند پاسخ
دادهاند: طبرى احتمال داده كه او دو
اسم داشته، يا آزر، لقبِ او بوده است.[8] فخررازى مىگويد: از ظاهرآيه 74 انعام/ 6 استفاده مىشودكهآزر، نام
پدر ابراهيمبوده و اجماعِ نقل شده از مورّخان، ضعيف است؛ زيرااين قولِ يك يا دو
مورّخ است كه ديگر مورّخان از آن پيروى كردهاند و بر فرضِ پذيرفتن تارح در مقام
پدرابراهيم، محتمل است كه وى دو اسم داشته يا اسم اصلى او آزر و لقبش تارح، يا به
عكس بوده است. او در ادامه مىگويد: دليل محكم بردرستى ظاهر آيه و اين كه آزر، پدر
ابراهيم بوده، آن است كه اگر اين نسبت نادرست بود، يهود، نصارا و مشركان كه همواره
درصدد تكذيب پيامبر صلى الله عليه و آله و قرآن بودند، ساكت نمىنشستند.[9] در عرائس، پس از ناميدن پدر ابراهيم
به تارخ، آمده است: بعد از سرپرستى[1]. تاريخ طبرى، ج 1،ص 142؛ المعارف، ص 30؛ الكامل، ج 1، ص 82 [2]. بحارالانوار، ج12، ص 42 و ج 15، ص 36 [3]. كتاب مقدس، پيدايش11: 25 [4]. جامعالبيان، مج5، ج 7، ص 317 [5]. التفسير الكبير، ج13، ص 37 [6]. كشفالاسرار، ج 3،ص 409 [7]. الكشاف، ج 2، ص 39 [8]. جامعالبيان، مج5، ج 7، ص 317 [9]. التفسير الكبير، ج13، ص 38
اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 92