اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 477
عكرمه از ابنعباس نقل
كرده است كه پيوسته از رسول خدا محافظت مىشد و ابوطالب هر روز مردانى از بنىهاشم
را براى اين امر با حضرت همراه مىكرد تا آيه پيشين نازل شد. پس از آن، چون ابوطالب
خواست كسانى را با پيامبر همراه كند، فرمود: اى عمو! خداوند مرا از جن و انس مصون
داشته است.[1] به درستى روشن نيست كه از چه رو
برخىدرصدد برآمدهاند اين روايت را كه از رخدادى تاريخى خبر مىدهد، با نزول آيه
پيش گفته مرتبط كنند. به هر جهت اين كه حادثه مورد نظر سبب نزول آيه 67 مائده/ 5
باشد، به شدت مورد ترديد و انكار قرار گرفته است؛ به اين دليل كه همه سوره مائده،
مدنى و از آخرين آيات نازل شده بر پيامبر است.[2] گو اينكه آيه، در سبب خاصّ ديگرى نازل شده كه تبليغ آن براى پيامبر
سنگين بوده است؛ از اين رو پيامبر نيازمند ثبات جديدى بوده كه خداوند با نزول آيه
پيشين آن را به پيامبر بخشيده است.[3] مفسران شيعه، همگى اين سبب خاص را واقعه غدير* خم و انتصاب على عليه
السلام به ولايت و خلافت از سوى پيامبر دانستهاند.[4] فخر رازى در اين باره مىگويد: آيه در فضيلت على نازل شد و پس از
نزول آن، پيامبر دست او را گرفت و به مردم گفت:
«مَن كُنتُ مَولاه فَعليّ مولاه اللّهم والِ من والاه و عادِ من عاداه». پس از آن، عمر، على را
ملاقات كرد و گفت: اى پسر ابوطالب! بر تو گوارا باد كه مولاى من و مولاىهر زن و
مرد مؤمن شدى.[5] 5. آيات 1- 3 طارق/ 86: «و السَّماءِ والطّارِق* وما ادركَ مَا الطّارِق* النَّجمُ
الثّاقِب سوگند به آسمان و آن اختر شبگرد و تو چه دانى كه اختر شبگرد چيست؟ ستاره* درخشان است.» واحدى
گفته است كه اين آيات، در شأن ابوطالب نازل شد هنگامى كه براى پيامبر نان و شير
آورد. در حالى كه پيامبر نشسته بود و غذا مىخورد، ناگهان ستارهاى به زمين فرود
آمد و پر از آب و سپس آتش شد. ابوطالب از آن ترسيد و پرسيد: چيست؟ پيامبر پاسخ
داد: اين ستارهاى است كه به زمين افكنده شد و نشانهاى از[1]. اسبابالنزول،واحدى، ص 166 [2]. تفسير قرطبى، ج 6،ص 158 [3]. التحريروالتنوير،ج 6، ص 256 [4]. مجمعالبيان، ج 3،ص 344 [5]. التفسير الكبير، ج12، ص 49- 50
اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 477