اعلام القرآن - فرهنگ و معارف قرآن

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 453

عثمان‌بن‌مظعون و ابوسلمه در مدينه، بعضى از مسلمانان، شهادت‌در راه خدا را (براى مهاجران) برتر از مرگ طبيعى مى‌دانستند كه در پى آن، اين آيه نازل شد و آنان را برابر قرار داد [1]: «والّذينَ هاجَروا فى سَبيلِ‌اللّهِ ثُمّ قُتِلوا أو ماتوا لَيَرزُقَنَّهم اللّهُ رِزقاً حَسناً و إنّ‌ اللّهَ لَهو خَيرُ الرزِقينَ* لَيُدخِلنَّهم مُّدخَلًا يَرضَونه و إنّ اللّهَ لَعَليمٌ حَليمٌ‌/ و آنان كه در راه خدا مهاجرت كرده، سپس كشته شدند يا مُردند، قطعاً خداوند به آنان رزقى نيكو مى‌بخشد و به راستى خدا بهترين روزى‌دهندگان است. آنان را به جاى‌گاهى كه مى‌پسندند، در خواهد آورد و بدون شك، خداوند دانا و بردبار است».
3. از سوى برخى، مقصود از «مَن يَأتِى ءَامِناً» در آيه 40 فصلت/ 41 ابوسلمه دانسته شده است‌ [2]: «أفَمَن يُلقى‌ فِى‌النّارِ خَيرٌ أم مَن يَأتِى ءَامِنًا يَومَ‌القيمَةِ/ آيا كسى‌كه در آتش افكنده مى‌شود، بهتر است يا كسى‌كه در نهايت امن و امان در قيامت به عرصه محشر مى‌آيد؟»
جز اين، در ذيل چند آيه از ابو سلمه مؤمن و برادر كافرش اسودبن‌عبدالاسد در مقابل هم ياد شده است. گويا اين گروه از مفسّران درصدد برآمده‌اند با ذكر نام آن دو در ذيل اين آيات كه نوعى تقابل ميان كافر و مؤمن را بيان مى‌كند، نمونه‌اى از اين تقابل را در صدراسلام نشان دهند.
فراء در معانى‌القرآن مى‌گويد: آيات 19- 24 حاقه/ 69 در شأن ابوسلمه نازل شد:
«فَأمَّا مَن أُوتِىَ كِتبَه بِيَميِنهِ فَيَقولُ هاؤمُ اقرَءُوا كِتبِيَه* إِنّى ظَنَنتُ أَنِّى ملقٍ حِسابِيَه* فَهُوَ فى عيشَةٍ راضيَةٍ* فى جَنّةٍ عاليةٍ* قُطوفُها دانِيةٌ* كُلوا و اشرَبوا هَنيئاً بما أسلَفتُم فى‌الأيّامِ الخالِيَةِ» و 13 آيه بعد از آن در شأن اسود برادر وى فرود آمد. [3] اين شأن نزول را سمرقندى نيز از ابن‌عبّاس‌ [4] و قرطبى از ضحّاك‌و مقاتل‌ [5] نقل كرده است.
به نقل از ابن‌عبّاس، آيات 7- 14 انشقاق/ 84 نيز در شأن ابوسلمه و برادرش دانسته شده است‌ [6]: «فَأَمّا مَن أُوتىَ كِتبَهُ بِيَمينهِ* فَسَوفَ يُحاسَبُ حِساباً يَسيراً* و يَنقَلِبُ إلى‌

[1]. تفسير قرطبى، ج12، ص 59
[2]. تفسير قرطبى، ج15، ص 239
[3]. معانى القرآن، ج3، ص 182
[4]. تفسير سمرقندى، ج3، ص 399
[5]. تفسير قرطبى، ج18، ص 175
[6]. تفسير قرطبى، ج19، ص 178- 179

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 453

صيغة PDF

شهادة

الفهرست