اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 314
عبداللّهبنصوريا است.[1] 9.
در آيه «لَيسوا سَواءً مِن أهلِالكِتبِ أُمَّةٌ قائِمةٌ يَتلونَ ءايتِ
اللّهِ ءاناءَ الَّيلِ وَ هُم يَسجُدونَ» از برخى اهلكتاب
ياد مىشود كه به طاعت خدا ايستادهاند و آيات خدا را در دل شب تلاوت مىكنند و
سجدهبهجا مىآورند. (آلعمران/ 3، 113) برخىاز مفسّران در زمره «أُمّة قائمة»
از ابنصوريا، عبداللّه بن سلام، اسدواسيد پسران شعبه و يارانشان نام بردهاند.[2] 10. ابوالفتوح نقل مىكند: مقصود از احبار در آيه ذيل، ابن صوريا است: «إنّا أَنزلنا التَّورل- ةَ فيها هُدىً و نُورٌ يَحكُمُ بِها
النّبيّون الّذين أَسلَموا لِلّذين هادُوا و الرّبنيّونَ و الأحبارُ بِما
استُحفِظوا مِن كِتبِ اللّهِ و كانوا عَليهِ شُهَداء ...
ما به راستى تورات را كه در آن هدايت و روشنايى است، نازل كرديم. پيامبرانى كه
تسليم فرمان خدا بودند به موجب آن براى يهود] داورى مىكردند و نيز] خداشناسان و
دانشمندان كه به حفظ كتاب خدا مأمور بودند و بر آن گواه بودند ...». (مائده/ 5،
44)[3] 11. هنگامى كه يهوديان از حكم سنگسار دو يهودى خيبر ناخشنود بودند،
پيامبر صلى الله عليه و آله ابنصوريا را سوگند داد تا حكم زناكاران محصنه را در
تورات بازگويد و او تأييد كرد كه حكم آنان سنگسار است.[4] پيامبر دستور داد دو زناكار را حاضر و در مقابل مسجد سنگسار كنند.[5] در اين هنگام، خداوند آيات 41- 51
مائده/ 5 را نازل فرمود. طبق نظر مفسّران، ابن صوريا پس از اين ماجرا مورد سرزنش
يهوديان قرار گرفت كه آيه 23 آلعمران/ 3 در حمايت از او نازل شد: «أَلَم تَرَ إلى الّذينَ أُوتوا نَصيبًا مِنَ الكِتبِ يُدعَونَ
إلى كِتبِ اللّهِ لِيَحكُمَ بَينَهم ثُمّ يَتولّى فَريقٌ مِنهُم وَ هُم
مُعرِضونَ».[6] علّامه طباطبايى و طبرى شأن نزول آيات
15- 16 مائده/ 5 «يأهلَ الكِتبِ قَد جاءَكُم رَسولُنا يُبَيّنُ لَكم كَثيرًا[1]. روض الجنان، ج 2،ص 135 [2]. غررالتبيان، ص 228 [3]. روضالجنان، ج 6،ص 390؛ التعريف، ص 97 [4]. جامعالبيان، مج4، ج 6، ص 318 [5]. مجمعالبيان، ج 3،ص 299 [6]. همان، ج 2، ص 722
اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 314