اعلام القرآن - فرهنگ و معارف قرآن

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 72

استدلال كرده‌اند. [1] برخى ديگر بر اين باورند كه همه فرشتگان زمينى، مأمور به سجده بر آدم بوده‌اند. [2] به گفته ابن‌عربى گروهى از ملائكه كه جزو عالين‌اند، مأمور به سجده نبودند؛ چون آنان هرگز به غير خداوند توجّه ندارند. [3]
به گفته علّامه طباطبايى، سجده همه فرشتگان بر آدم، نشانه آن است كه آنان براى رسيدن به كمال و سعادت انسان، مسخّر او، و فرشتگان حيات، مرگ، روزى، وحى و ...
همگى اسباب الهى و يارى‌گر انسان در راه سعادت و كمال‌اند. [4]
سجده نكردن ابليس براى آدم‌
به جز ابليس، همه ملائكه سجده كردند و او از سجده سرباز زد: «فَسَجدَ المَلل- كَةُ كُلُّهُم أَجمَعون* إِلّا إِبلِيس أَبى‌ ....» (حجر/ 15، 30- 31) مفسّران براى خوددارى ابليس از سجده بر آدم، عللى چون خوى استكبارى، [5] حسادت، [6] قياس كردن، [7] و مستقل پنداشتن خود [8] را يادآور شده‌اند.
بر پايه روايتى از امام صادق عليه السلام، ابليس در توجيه مخالفت خود از فرمان خداوند، گرفتار قياس شد و خداوند هركس را در امور دين قياس كند، در قيامت، همنشين شيطان خواهد كرد. [9] قتاده گفته است: كرامتى كه خداوند به آدم عليه السلام عطا فرمود، باعث حسادت ابليس شد؛ از اين رو گفت: «أَنا خَيرٌ مِنهُ خَلقتَنِى مِن نَارٍ وَ خَلَقتَهُ مِن طِينٍ» (اعراف/ 7، 12) درباره استثناى ابليس از فرشتگان در آياتى مانند 30- 31 حجر/ 15 اين پرسش مطرح مى‌شود كه با توجّه به عصمت فرشتگان، چگونه ابليس از سجده سرباز زد. در

[1]. مجمع‌البيان، ج 1،ص 188؛ التفسير الكبير، ج 19، ص 182؛ تفسير صدرالمتألهين، ج 3، ص 79
[2]. التفسيرالكبير، ج2، ص 238 و ج 14، ص 47؛ تفسير صدرالمتألهين، ج 3، ص 78
[3]. الفتوحات‌المكيه،ج 2، ص 61 و 423؛ شرح فصوص الحكم، ص 547
[4]. الميزان، ج 12، ص158
[5]. همان، ج 8، ص 24
[6]. المنير، ج 1، ص161
[7]. مجمع‌البيان، ج 4،ص 620؛ المنار، ج 8، ص 330؛ الميزان، ج 8، ص 29
[8]. الميزان، ج 8، ص24
[9]. المنار، ج 8، ص331

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 72

صيغة PDF

شهادة

الفهرست