اعلام القرآن - فرهنگ و معارف قرآن

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 572

احزاب/ غزوه‌
سيد عليرضا واسعى‌
احزاب/ غزوه‌
احزاب يكى از سه جنگ بزرگ مشركان (بدر، احُد، خندق) بر ضدّ مسلمانان بود كه به سبب حضور شمارى از قبايل مهم و معتبر منطقه در اين نبرد، «احزاب» نام گرفت و از آن رو كه پيامبر صلى الله عليه و آله و مسلمانان براى مبارزه با آنان در مناطق حساس مدينه خندق كندند، به «خندق» نيز شهرت يافت. خندق واژه‌اى فارسى است كه به زبان عربى وارد شده است. [1] برخى آن را معرّب «كَنْده» و به معناى كانال پيرامون ديوار شهر مى‌دانند. [2]
در متون دينى و تاريخى از اين جنگ به هر دو نام ياد شده است؛ [3] هرچند، در مواردى، اولى بر دومى رجحان يافته است. اين پيكار نزد مسلمانان چنان اهميت داشت كه سال وقوع آن را «عام‌الاحزاب» ناميدند و بعدها سوره‌اى از قرآن نيز بدان ناميده (سوره 33) و شمارى از آيات قرآن از جمله آيات 9- 27 همين سوره و نيز آيات 214 بقره/ 2، 26- 27 آل‌عمران/ 3 و 62- 64 نور/ 24 درباره آن نازل گرديد. [4] اهميت اين نبرد بدان جهت است كه دشمن با آن‌كه همه توان خود را به كار بسته بود، شكست خورد و براى هميشه توانايى خويش را در مواجهه با مسلمانان از دست داد؛ چنان‌كه پيامبر صلى الله عليه و آله پس از شكست دشمن فرمود: «الان نغزوهم و لايغزوننا [5]/ از اين پس ما به آنان حمله مى‌بريم نه آنان به ما».
در سال، ماه و روز نبرد احزاب اختلاف است؛ برخى آن را در شوال سال چهارم‌

[1]. لسان‌العرب، ج 4،ص 228
[2]. القاموس المحيط، ج2، ص 1170
[3]. الكامل، ج 2، ص178؛ بحار الانوار، ج 20، ص 216؛ فتح‌البارى، ج 7، ص 302؛ مجمع‌البيان، ج 8، ص 533
[4]. جامع‌البيان، مج2، ج 2، ص 463- 464؛ مجمع‌البيان، ج 2، ص 546 و 726؛ بحارالانوار، ج 20، ص 186-188؛ البداية و النهايه، ج 4، ص 76- 78
[5]. المواهب اللدنيه،ج 1، ص 247؛ السيرةالنبويه، دحلان، ج 1، ص 448

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 572

صيغة PDF

شهادة

الفهرست