اعلام القرآن - فرهنگ و معارف قرآن

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 568

شيطان هنگام جنگ آن‌ها را بلغزاند و آن‌ها از جنگ بگريزند. [1]
دل‌دارى به مؤمنان‌
خداوند به منظور دل‌جويى و تسليت به مؤمنان حاضر در احد، آيه 139 آل‌عمران/ 3 را نازل كرد [2]: «و لا تَهِنوا و لا تَحزَنوا و انتُمُ الاعلَونَ ان كُنتُم مُؤمِنين‌/ سست و غمگين نشويد و شما برتريد اگر مؤمن باشيد»؛ هم‌چنين صبر و استقامت موحّدان پيشين را به مؤمنان يادآور مى‌شود تا شكست در جنگ سبب ترس و سستى آنان نشود: «و كَايّن مِن نَبِىّ قتَلَ مَعَهُ رِبّيّونَ كَثيرٌ فَما وهَنوا لِما اصابَهُم فى سَبيلِ اللَّهِ وما ضَعُفوا ومَااستَكانوا ...».
(آل‌عمران/ 3، 146)
در آيه ديگر به مؤمنان يادآورى مى‌كند كه در اين جنگ* اگر به شما آسيبى رسيد، به دشمن شما هم آسيب رسيده و مشركان هم در احُد تعدادى كشته و زخمى داده بودند [3] و روزهاى پيروزى و شكست ميان مردم به نوبت است. آن‌طور نيست كه پيروزى هميشه از آنِ يك گروه باشد: «ان يَمسَسكُم قَرحٌ فَقَد مَسَّ القَومَ قَرحٌ مِثلُهُ و تِلكَ الايّامُ نُداوِلُها بَينَ النّاسِ ...» (آل‌عمران/ 3، 140)؛ آن‌گاه شكست مشركان در غزوه بدر را بيان مى‌كند كه در آن، دو برابر خسارتى كه به مؤمنان وارد شده، به دشمن وارد آمده است: «اوَ لَمّا اصبَتكُم مُصيبَةٌ قَد اصَبتُم مِثلَيها ...». (آل‌عمران/ 3، 165)
خداوند براى بازسازى روحى مؤمنان كه پس از جنگ احساس شرم‌سارى و معصيت مى‌كردند، نه تنها خود، آن‌ها را مى‌بخشد: «و لَقَد عَفا عَنكُم واللَّهُ ذو فَضلٍ عَلَى المُؤمِنِين» (آل‌عمران/ 3، 152)، بلكه به پيامبرش دستور مى‌دهد كه آن‌ها را عفو كند و برايشان آمرزش بخواهد: «فَاعفُ عَنهُم واستَغفِر لَهُم». (آل‌عمران/ 3، 159)
چه بسا پس از جنگ، اين تفكّر پديد آمد كه مشورت پيامبر با مسلمانان سبب شد تا مسلمانان براى مقابله با دشمن از مدينه خارج، و متحمّل چنين شكستى شوند؛ پس چه‌

[1]. مجمع‌البيان، ج 2،ص 864؛ روح‌المعانى، مج 3، ج 4، ص 154
[2]. مجمع‌البيان، ج 2،ص 843؛ جامع البيان، مج 3، ج 4، ص 136
[3]. السيرة النبويه،ابن هشام، ج 3، ص 129؛ الطبقات، ج 2، ص 33

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 568

صيغة PDF

شهادة

الفهرست