اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 558
فقط به تبليغ آنها موظّف
هستى: «لَيسَ لَكَ مِنَ الامرِ شَىءٌ او يَتوبَ عَلَيهِم ...». در اين روز، كسى كه صورت
حضرت را مجروح ساخت، عبداللّه بن قمئه، و كسى كه دندانش را شكست، عتبة بن
ابىوقّاص بود.[1] فداكارى على عليه
السلام بر حسب بعضى نقلها، در
روز احُد، همه مسلمانان به جز تعداد اندكى ميدان جنگ را رها كردند[2] كه در نام آنها جز على عليه السلام
اختلاف است. به نوشته ابناثير، على بنابىطالب پس از كشتن پرچمداران قريش،
چندين بار به فرمان رسولخدا به صف مشركان حمله كرد و شمارى از آنان را كشته، بقيه
را پراكنده كرد.[3] فداكارى حضرت نقش بسزايى در حفظ جان
پيامبر صلى الله عليه و آله داشت تا آنجا كه در اين جنگ، 70 زخم بر پيكرش وارد
شد.[4] وى در پايان جنگ از شمشير خميده و
خونآلودش به نيكى ياد مىكند[5] و برحسب بعضى نقلها هنگام جنگ، شمشيرش شكست و پيامبر صلى الله عليه
و آله شمشير خويش، ذوالفقار را به على عليه السلام داد[6] و هركس از مشركان كه به پيامبر صلى الله عليه و آله حمله مىكرد، به
وسيله على عليه السلام دفع مىشد. به فرموده امام صادق عليه السلام پيامبر صلى
الله عليه و آله جبرئيل را بين آسمان و زمين مشاهده كرد كه مىگفت: «لاسيف الّا ذوالفقار و لا فتى الّا علىّ»؛
پس امين وحى نازل شد و گفت: اى رسول خدا! اين نهايت
فداكارى است. پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: على از من است و من از على هستم و
جبرئيل افزود: من از هر دوى شما هستم.[7] حركت به سوى دامنه احُد هنگامى كه شعله جنگ فروكش
كرد و از حملات دشمن كاسته شد، پيامبر به همراه جمعى از اصحاب به دامنه كوه احد
پناه بردند. گروهى از اصحاب كه با ديدن وى خوشحال شدند و به سبب فرارشان از جنگ،
ابراز شرمندگى كردند، مورد سرزنش حضرت قرار گرفتند.[8][1]. السيرة النبويه،ابنهشام، ج 3، ص 80؛ دلائل النبوه، ج 3، ص 265 [2]. المغازى، ج 1، ص240 [3]. الكامل، ج 2، ص154 [4]. مجمع البيان، ج 2،ص 826 [5]. دلائل النبوه، ج3، ص 283؛ البداية و النهايه، ج 4، ص 38 [6]. تفسير قمى، ج 1، ص143 [7]. مجمعالبيان،، ج2، ص 826؛ الكامل، ج 2، ص 154 [8]. السيرة النبويه،ابن كثير، ج 2، ص 343؛ تاريخ طبرى، ج 2، ص 67؛ روضالجنان، ج 5، ص 94
اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 558