اعلام القرآن - فرهنگ و معارف قرآن

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 481

را در شام دانسته است. [1]
ابوطلحه در شأن نزول‌
1. قرآن، مسلمانان را پس از جنگ احُد به دو دسته تقسيم كرد: گروهى مؤمن كه خداوند بر آن ها آرامش نازل كرد و نشانه آن خواب سبكى بود كه شبِ پس از حادثه احد بر آن‌ها عارض شد و گروهى منافق كه به فكر جانشان بوده، آرامشى نداشتند و درباره خدا گمان‌هاى نادرستى مى‌بردند. خداوند مى‌فرمايد: «ثُمَّ انزَلَ عَلَيكُم مِن بَعدِ الغَمّ امَنَةً نُعاسًا يَغشى‌ طَافَةً مِنكُم وطَافَةٌ قَد اهَمَّتهُم انفُسُهُم يَظُنّونَ بِاللَّهِ غَيرَ الحَقّ ظَنَّ الجهِلِيَّةِ ...». (آل‌عمران/ 3، 154) در نقلى از ابوطلحه، وى خود را از جمله كسانى دانسته كه خواب سبك بر او عارض شده‌ [2] و خود را از گروه اوّل شمرده است.
2. بنابه روايت ابوهريره، مردى خدمت رسول‌خدا صلى الله عليه و آله رسيد و از حضرت خواست تا او را مهمان كند. ابوطلحه او را به خانه برد و به همسرش سفارش كرد كه از مهمان رسول خدا به نيكويى پذيرايى كند. بچه‌ها را خواباندند؛ سپس به بهانه‌اى چراغ را خاموش و وانمود كردند كه با مهمان غذا مى‌خورند. فرداى آن شب، پس از اظهار خرسندى پيامبر از عمل آن‌ها، خداوند اين آيه را نازل كرد [3]: «... ويُؤثِرونَ عَلى‌ انفُسِهِم ولَو كانَ بِهِم خَصاصَةٌ ومَن يوقَ شُحَّ نَفسِهِ فَاولكَ هُمُ المُفلِحون ... ... و مهاجران را بر خود مقدّم مى‌دارند؛ هرچند خودشان بسيار نيازمند باشند. كسانى‌كه نفس خويش را از بخل و حرص باز داشته‌اند، رستگاران‌اند» (حشر/ 59، 9)؛ ليكن عبداللّه بن مسعود نزول اين آيه و داستان پيش گفته را با شرحى بيشتر در مورد على صلى الله عليه و آله مى‌داند. [4]
3. گروهى از مسلمانان از جمله ابوطلحه، در منزل سعد* بن‌ابى وقّاص، گرد آمدند،

[1]. تهذيب‌الكمال، ج10، ص 76
[2]. جامع‌البيان، مج3، ج 4، ص 187- 188؛ روض‌الجنان، ج 5، ص 114؛ روح‌المعانى، مج 3، ج 4، ص 155
[3]. جامع البيان، مج14، ج 28، ص 55
[4]. روض الجنان، ج 19،ص 123

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 481

صيغة PDF

شهادة

الفهرست