اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 373
ابوجمعه محمدحسن الهىزاده ابوجمعه: حبيببن سِباع
انصارى[1] از اصحاب رسول خدا نام و كنيه او در منابع به
صورتهاى گوناگون آمده است.[2] برخى او را از انصارشمردهاند؛[3] ولى ابنحجر با توجّه به نقلى كه اسلامِ او را در زمان صلح حديبيه
دانسته، انصارى بودن او را نمىپذيرد؛ به اين دليل كه تمام انصار، پيش از صلح
حديبيه مسلمان شده بودند و بر آن است كه شايد همپيمان با انصار بوده باشد.[4] از شواهد و قراين بر مىآيد كه وى،
پيش از صلح حديبيه مسلمان و ساكن مكّه بود و پس از آن، و حذف مادّه سوم آن
(بازگرداندن كسانى كه از مكّه به مدينه مىگريزند به وسيله پيامبر) به مدينه آمد و
به حضور حضرت رسيد؛ در هر صورت، او از صحابه پيامبر صلى الله عليه و آله به شمار
مىآيد و نظر ابنحبان كه او را از تابعان شمرده،[5] قابل اعتنا نيست. بعضى او را به قبيله كنانه
يا قارَه منسوب مىدانند؛[6] امّا گويا وى همپيمان عقبة بن حارث بن عامر قريشى از بنىنوفل
بوده[7] و چون پس از رحلت پيامبر صلى الله
عليه و آله به شام رفت؛ از شاميان به شمار مىآيد.[8] ابوجمعه، بعدها راهى مصرشد[9] و گويا در فتح آن شركت داشت.[10] ابنحجر به نقل از بخارى، درگذشت او را بين سالهاى 70 تا 80 هجرى[1]. الجرح و التعديل،ج 3، ص 102 [2]. الاستيعاب، ج 4، ص187؛ اسدالغابه، ج 6، ص 51؛ تهذيبالتهذيب، ج 12، ص 52 [3]. الاستيعاب، ج 4، ص187؛ اسدالغابه، ج 6، ص 51 [4]. الاصابه، ج 7، ص56 [5]. تهذيبالتهذيب، ج12، ص 52 [6]. الجرح و التعديل،ج 3، ص 102 [7]. فتوح المصر والمغرب، ص 109 [8]. الاستيعاب، ج 4، ص187؛ تهذيب التهذيب، ج 12، ص 52 [9]. الطبقات، ج 7، ص352 [10]. الاصابه، ج 7، ص56
اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 373