اعلام القرآن - فرهنگ و معارف قرآن

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 371

ابوثُمامه‌
سيدمحمود دشتى‌
ابوثُمامه: جنادة بن عوف بن اميّة بن قلع، از محللان ماه‌هاى حرام‌
نسب وى به مالك‌بن‌كنانه‌ [1] از قبايل مكّه مى‌رسد. از زندگى‌اش اطلاع چندانى در دست نيست. او از افراد معروف جاهليّت بود كه اسلام رادرك كرده و گويا تا زمان خليفه دوم نيز زنده بوده است. سهيلى با استناد به نقلى معتقد است كه ابوثمامه، اسلام آورده بود.
برابر اين نقل، در عهد خلافت عمر، در مراسم حج حضور داشت و چون ازدحام مردم را بر گرد حجرالاسود ديد، گفت: من آن را از شما باز مى‌دارم؛ ولى عمر بر وى تازيانه زد و گفت: خداوند اين كار جاهلى‌را باطل كرده است. [2] شهرت ابوثمامه، به سبب تغيير و تأخير انداختن ماه‌هاى حرام يا «انساء/ نَسى‌ء» بوده است؛ يعنى به جاى ماه محرم كه سومين ماه حرام بود، ماه صفر را حرام اعلام مى‌كرد.
بنابر قول ابن اسحاق، نخستين‌بار حذيفةبن عبدبن فقيم از قبيله كنانه كه به دليل سخاوتش، قَلَمَّس (دريا) خوانده مى‌شد، انساء كرد و پس از وى، اين كار به فرزندانش كه آن‌ها نيز به دليل ارث بردنِ سِمَت انساء، قلمّس خوانده مى‌شدند، [3] منتقل شد و ابوثمامه، واپسين فرد از آن‌ها بود. [4] از نقل‌هاى تاريخى برمى‌آيد كه انساء براى بنى كنانه كه به فقه و فتوا دادن مشهور بودند، [5] سِمَتى بود. در كنار سرپرستى خانه خدا كه متولّى آن بنى‌قصى بودند، سه سِمَت مربوط به مراسم حج، به قبايل مضر اختصاص داشت‌ [6] كه در اين ميان،

[1]. تاريخ يعقوبى، ج1، ص 232؛ الاصابه، ج 1، ص 610
[2]. الاصابه، ج 1، ص610
[3]. المحبر، ص 157؛تاريخ طبرى، ج 1، ص 524
[4]. السيرة النبويه، ج1، ص 44
[5]. المحبر، ص 157
[6]. تاريخ طبرى، ج 1،ص 524

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 371

صيغة PDF

شهادة

الفهرست