اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 311
ابن صوريا محمد حسن الهىزاده ابنصوريا:
عبداللهبنصوريا (صورى)[1]
از قبيله بنىثعلبة،[2]
معروف به ابنصور اسرائيلى[3] يكى از دانشمندان بزرگ يهود در عصر پيامبر از زندگانى وى اطلاع
فراوانى در دست نيست؛ ولى روشن است كه از احبار و عالمان بزرگ يهود،[4] اعلم آنان به تورات[5] و معاصر با پيامبر صلى الله عليه و
آله بوده است. در منابع موجود، روايات متفاوت و گاه متناقضى آمده كه شناخت او و
اظهارنظر قاطع درباره وى را مشكل مىسازد. براساس برخى گزارشها، وى هنگام ورود
پيامبر به مدينه، با عدّهاى از يهوديان فدك نزد ايشان آمده و ضمن محاجّه با حضرت،
مطالبى را پرسيدند و بهرغم يقين كردن به رسالت پيامبر، از پذيرش اسلام سرباز
زدند؛[6] البتّه درباره ابن صوريا گفته شده كه
پس از اين واقعه مسلمان شد، ولى مدّتى بعد، از اسلام برگشت.[7] برخى ديگر از گزارشها او را تا پايان عمر، يهودى معتقد معرّفى كرده
كه روابط نزديكى با پيامبر صلى الله عليه و آله داشت و حضرت را از برخىاحكام
تورات آگاه مىكرد؛[8]
گرچه فرض آگاهىيافتن پيامبر صلى الله عليه و آله از احكام تورات به وسيله ابن
صوريا با اعتقادات اسلامى سازگار و قابل پذيرش نيست. در روايتى ديگر آمده كه در
ماجراى تعيين حُكم زناى محصنه زن و مردى يهودى، از ميان بزرگان خيبر، وى در
جاىگاه عالمترين يهودى به تورات، حسب دستور پيامبر صلى الله عليه و آله در ميان
جمع حاضر شد و حكم تورات (سنگ سار كردن زناكاران) را اعلام كرد.[9] در مقابل اين گروه از روايات[1]. التعريف، ص 96 [2]. البداية والنهايه، ج 3، ص 186 [3]. الاصابه، ج 4، ص115 [4]. الاصابه، ج 4، ص115 [5]. مجمعالبيان، ج 3،ص 299-/ 300 [6]. همان، ج 1، ص 325 [7]. الاصابه، ج 4، ص115 [8]. جامعالبيان، مج4، ج 6، ص 340 [9]. جامعالبيان، مج4، ج 6، ص 340
اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 311