اعلام القرآن - فرهنگ و معارف قرآن

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 309

مسلمانان سرود؛ امّا پس از پيروزى مسلمانان و شكست مشركان، وى آن را مرهون خندق دانسته، گفت: اگر خندق نبود، از مسلمانان جز كشته‌هايى براى پرندگان بيابان و گرگ‌ها چيزى باقى نمى‌ماند. [1]
ابن‌زبعرى در سال فتح مكّه، به اتفاق هبيرة بن‌ابى‌وهب مخزومى به نجران گريخت‌ [2] و به نجرانيان درباره خطر حمله پيامبر صلى الله عليه و آله به آن‌جا هشدار داد. [3] وى مدّتى در آن‌جا اقامت گزيد تا حسان‌بن‌ثابت، شاعر مسلمان، در يك بيت پيامى بدين مضمون براى او فرستاد:
مردمى را كه دشمنى با آنان، تو را به زندگى سخت در نجران واداشت، از دست مده‌ [4] و بدين طريق از او خواست تا اسلام آورد. گويى وى پس از دريافت نامه، در همين سال اسلام آورد و در امان پيامبر صلى الله عليه و آله قرار گرفت‌ [5] و با اظهار پشيمانى از گذشته، در ضمن اشعارى، انگيزه‌هاى مخالفت خود را با پيامبر، قساوتِ قلب و پيروى از هواى نفس و شيطان برشمرد. [6] از وى جمله‌هايى هنگام پذيرش اسلام نقل شده كه از پشيمانى او حكايت دارد. [7] او پس از مسلمانى، در حوادث بعدى با پيامبر صلى الله عليه و آله بود. [8] پس از آن، اطلاعى از او در دست نيست؛ ولى گويا خلافت عمر را درك كرد. از ابن‌زبعرى فرزندى نماند. [9]
ابن‌زبعرى در شأن نزول‌
1. در غررالتبيان، ذيل آيه 224 شعراء/ 26: «والشُّعَراءُ يَتَّبِعهُم الْغاوُونَ» آمده است كه مقصود از شعرا در آيه، شعراى مشركان از جمله عبداللّه‌بن‌زبعرى است كه در وادى‌ها سرگردانند. [10] طبرسى، تمام اين شعرا جز يك تن را از قريش دانسته كه به گزاف، مدّعى بودند چون محمد صلى الله عليه و آله سخن مى‌گويند. [11]

[1]. همان، ص 257- 258
[2]. تاريخ طبرى، ج 2،ص 262؛ الاستيعاب، ج 3، ص 36
[3]. المغازى، ج 2، ص747
[4]. همان، ص 847- 848؛الاستيعاب، ج 3، ص 37
[5]. الاغانى، ج 15، ص174؛ الاصابه، ج 4، ص 76
[6]. الاستيعاب، ج 3، ص37
[7]. المغازى، ج 2، ص847- 848
[8]. الاستيعاب، ج 3، ص38
[9]. جمهرة انسابالعرب، ص 165؛ اسد الغابه، ج 3، ص 240
[10]. غرر التبيان، ص376
[11]. مجمع‌البيان، ج7، ص 325

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 309

صيغة PDF

شهادة

الفهرست