اعلام القرآن - فرهنگ و معارف قرآن

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 277

ارائه شده كه بدين شرح است: 1. مستكبر (بقره/ 2، 34)؛ 2. كافر (بقره/ 2، 34؛ ص/ 38، 74)؛ 3. كفور/ ناسپاس (اسراء/ 17، 27)؛ 4. فاسق‌ (كهف/ 18، 50)؛ 5. عصىّ‌/ عصيان‌گر (مريم/ 19، 44)؛ 6- 7. مارد و مَريد/ سركش (صافات/ 37، 7؛ نساء/ 4، 117)؛ 8. مذءوم‌/ نكوهيده (اعراف/ 7، 18)؛ 9. رجيم‌/ رانده شده (تكوير/ 81، 25؛ ص/ 38، 77؛ نحل/ 16، 98)؛ 10. مدحور/ رانده (اعراف/ 7، 18)؛ 11. ملعون‌ (ص/ 38، 78؛ حجر/ 15، 35)؛ 12. مُنظَر/ مهلت يافته (اعراف/ 7، 15)؛ 13. عَدُوّ، عدوّ مبين‌/ دشمن، دشمن آشكار (يس/ 36، 60؛ كهف/ 18، 50؛ فاطر/ 35، 6؛ بقره/ 2، 168 و 208؛ انعام/ 6، 142؛ يوسف/ 12، 5)؛ 14. هم‌دم بد (نساء/ 4، 38)؛ 15. خذول‌/ فرو گذارنده انسان (فرقان/ 25، 29)؛ 16. مُضلّ مبين‌/ گمراه كننده آشكار (قصص/ 28، 15؛ ص/ 38، 82)؛ 17. غرور، فتنه‌گرى، فريب‌كارى‌ (اعراف/ 7، 22 و 27؛ طه/ 20، 120)؛ 18. وعده كاذب و برانگيختن آرزو (نساء/ 4، 120)؛ 19. دعوت‌گرى به سوى جهنّم. (لقمان/ 31، 21)
قياس ابليس‌
ابليس، آفرينش خود را با آفرينش آدم، قياس كرد و علّت سرپيچى از سجده بر وى را برترى جنس خويش شمرد: «أَنا خَيرٌ مِنهُ خَلقتَنِى مِن نَارٍ و خَلقتَهُ مِن طِينٍ».
(اعراف/ 7، 12) بر پايه روايتى از پيامبر صلى الله عليه و آله، ابليس بنيان‌گذار قياس است: أوّل من قاس أمرالدين برأيه إبليس. [1] همين تعبير، از زبان ابن‌عبّاس، حسن بصرى، و ابن‌سيرين و گروهى ديگر نيز نقل شده است. [2] اين قياس ابليس كه تمثيل منطقى و نوعى استدلال ظنّى است، [3] از نادانى، خودبينى و پليدى او سرچشمه مى‌گيرد. امام صادق عليه السلام مى‌فرمايد:
ابليس با اين سخن، ميان آتش و گِل قياس كرد. اگر او نورانيّت آدم را با روشنايى آتش مقايسه مى‌كرد، به مزاياى يكى از آن دو نور، و صفا و زلالى آن بر ديگرى آگاهى‌

[1]. الكافى، ج 1، ص58؛ الدرالمنثور، ج 3، ص 425؛ الميزان، ج 8، ص 59
[2]. جامع البيان، مج5، ج 8، ص 173؛ كشف‌الاسرار، ج 3، ص 566؛ مجمع‌البيان، ج 4، ص 620
[3]. الميزان، ج 8، ص29

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 277

صيغة PDF

شهادة

الفهرست