اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 238
طاهر عليهم السلام در صلب
اسماعيل بودهاند، اين آرزو برآورده شده است.[1] امامت ابراهيم عليه
السلام «... قالَ إِنّى
جاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِماماً». (بقره/ 2، 124) مفسّران
اهل سنّت، مقصود از امامت ابراهيم بر مردم را پيشوايى حضرت براى ديگران در زمينه
طهارتهاى عَشر[2] يا پيروى آيندگان از ابراهيم[3] و بعضى، مراد از امامت وى را نبوّت
دانستهاند.[4] تفسير امامت به نبوّت از سوى مفسّران
شيعه ردّ شده؛ زيرا از نظر ادبى، كلمه «جاعلك» عامل در كلمه «اماماً» به شمار مىرود و اسم فاعل اگر به معناى ماضى باشد، هرگز به جاى فعل
عمل نمىكند؛ مگر با شرايطى كه در اين جمله وجود ندارد] پس اين خطاب، بازگو كننده
ماجرايى در گذشته نبوده و به ناچار بايد بيان كننده جعل امامت براى حضرت در همان
حال يا در آينده باشد و از آنجا كه ابراهيم عليه السلام پيش از مخاطب شدن به اين
خطاب، پيامبر بوده، منظور از امامت، نبوّت نيست.[5] شاهد قطعى بر پيامبرى ابراهيم عليه السلام قبل از اين خطاب، درخواست
امامت براى ذرّيّه است كه نشان مىدهد در آن حال، فرزند دار بوده و روشن است كه
ابراهيم عليه السلام در سنين پيرى فرزنددار شده است.[6] فخر رازى كه خود در اين آيه، امامت را به نبوّت تفسير كرده، در جاى
ديگر تصريح مىكند كه امامت حضرت، معلول اتمام كلمات است و سخن او نشان مىدهد كه
مقصود او از اتمام كلمات، علم حضرت به شريعت خود و عمل به آن بوده است؛[7] همچنين به تصريح طبرى، درباره اينكه
امامت ابراهيم عليه السلام پس از هجرت و[1]. بحارالانوار، ج12، ص 122 [2]. تفسير قرطبى، ج 2،ص 73 [3]. كشف الاسرار، ج 1،ص 346 [4]. التفسير الكبير، ج4، ص 39؛ المنار، ج 1، ص 455 [5]. مجمعالبيان، ج 1،ص 380؛ الميزان، ج 1، ص 270- 271 [6]. الميزان، ج 1، ص268؛ منشور جاويد، ج 11، ص 285 [7]. التفسير الكبير، ج11، ص 58
اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 238