اعلام القرآن - فرهنگ و معارف قرآن

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 230

مفسّران با توجّه به آيه 127 بقره/ 2: «و إِذ يَرفَعُ إِبرهيمُ القَواعِدَ مِن‌البَيتِ و إِسمعيل ...» برآن‌اند كه ابراهيم و اسماعيل كعبه را به يارى يك‌ديگر بنا كرده‌اند؛ [1] بلكه در روايتى از امام صادق عليه السلام تصريح شده كه ابراهيم و اسماعيل عليهما السلام هر دو به اين كار مأموريت داشتند. [2] آن دو مأمور بودند خانه كعبه را پاكيزه دارند: «وعَهِدنا إِلى‌ إِبرهيمَ و إَسمعيلَ أَن طَهّرا بَيتِى ...» (بقره/ 2، 125)، «و إِذ بَوَّأنا لِإِبرهيمَ مَكانَ البَيتِ أَن لَاتُشرِك بِى شَيئاً و طَهّر بَيتِىَ ....» (حج/ 22، 26) مقصود از طهارت مى‌تواند فقط طهارت معنوى يا طهارت معنوى و ظاهرى باشد؛ ولى به قرينه سياق، منظور طهارت معنوى است؛ به اين معنا كه ابراهيم راه عبادت پيراسته از شرك را به مردم نشان دهد. [3]
فراخوانى مردم به حج‌
پس از اتمام بناى كعبه‌ [4] و به گفته‌اى بعد از انجام مناسك حج و اقدام به قربانى اسماعيل، [5] ابراهيم عليه السلام از سوى خداوند فرمان يافت تا مردم را به حج فرا خواند: «و أَذّن‌ فِى‌النّاسِ بِالحَجّ ...». (حج/ 22، 27) پس از اين فرمان، ابراهيم عليه السلام بر كوه ابوقبيس‌ [6] يا كوه صفا [7] يا يكى از اركان كعبه‌ [8] يا حجر [9] يا مقام‌ [10] و به گفته‌اى، در روز 12 ذى‌حجّه بر كوه ثبير [11] ايستاد و مردم را ندا داد. مراد از ندا به حج، ممكن است فراخوانى مردم به انجام مناسك حج يا قصد كردن خانه كعبه (مثلًا براى زيارت) باشد. [12]
انجام مناسك حج‌
چنان‌چه مقصود از مناسك در آيه 128 بقره/ 2: «... وأَرِنا مَناسِكَنا ...) مناسك حج‌ [13] و منظور از سعى در آيه 102 صافات/ 37، سعى صفا و مروه باشد [14]، نه احتمال‌هاى ديگر، [15]

[1]. التبيان، ج 1، ص462؛ مجمع‌البيان، ج 1، ص 389؛ تفسير قرطبى، ج 2، ص 83؛ جامع‌البيان، مج 1، ج 1، ص767
[2]. بحارالانوار، ج12، ص 105
[3]. الميزان، ج 1، ص281 و ج 14، ص 367
[4]. تفسير قمى، ج 2، ص58؛ بحار الانوار، ج 12، ص 105؛ التفسير الكبير، ج 23، ص 27
[5]. اثبات الوصيه، ص42
[6]. مجمع‌البيان، ج 7،ص 129؛ بحارالانوار، ج 12، ص 115؛ تفسير قرطبى، ج 12، ص 26
[7]. التفسير الكبير، ج23، ص 27
[8]. بحار الانوار، ج12، ص 105
[9]. جامع‌البيان، مج10، ج 17، ص 189
[10]. تفسير قمى، ج 2،ص 58؛ بحارالانوار، ج 12، ص 106؛ التفسير الكبير، ج 23، ص 27
[11]. تفسير قرطبى، ج2، ص 87
[12]. الميزان، ج 14، ص369
[13]. جامع البيان، مج1، ج 1، ص 769؛ التبيان، ج 1، ص 264؛ تفسير قرطبى، ج 2، ص 87
[14]. اثبات الوصيه، ص42
[15]. جامع البيان، مج1، ج 1، ص 769؛ التبيان، ج 1، ص 464؛ الميزان، ج 1، ص 284

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 230

صيغة PDF

شهادة

الفهرست