مقدمه

سخن درباره تفسير ابوالفتوح رازى از جنبه هاى گوناگون قابل بررسى است. يكى از اين جنبه ها، كاوش در ظرايف و طرايف ترجمه و تفسير ابوالفتوح رازى به نام روض الجنان و روح الجنان است. درباره اين تفسير، پايان نامه ها، رساله ها و كتابها و مقالات فراوانى نوشته شده است. يكى از آنها پايان نامه اى است از آقاى محمد مراد ايرانى كه درباره نكات ادبى، بلاغى، و لطايف و ظرايف آن نوشته شده است. در آغاز و در متن و نكات صرفى و نحوى ترجمه اين تفسير نوشته شده است [1] ، البته با مقايسه اى با ترجمه اى منسوب به تفسير طبرى و تفسير كشف الأسرار ميبدى.
اين مقاله گزارش و گزينش و تحقيقى است درباره بخشى از آن كتاب (گفتار سوم) كه درباره ظرايف و طرايف ترجمه ابوالفتوح نگاشته شده و بدون آنكه بخواهد در تمام زواياى مقايسه اى اين سه تفسير گام بردارد، به عمده ترين ويژگيهاى ترجمه و تفسير ابوالفتوح رازى پرداخته است. همچنين براى روشن شدن نقش اين تفسير در ترجمه ها و تفسيرهاى بعدى و از آن جمله تفسير گازر، مواردى از يگانگى اين دو تفسير و موارد انطباق آن وارسى و تحقيق شده است.

[1] اين رساله براى مقطع دكترا در دانشكده ادبيات دانشگاه فارسى به نگارش درآمده و در سال ۱۳۸۲ ش دفاع شده است.