بخش دوم: صفات ثبوتى و سلبى

صفات ثبوتى

صفات ثبوتى، كمالاتى است كه به خداوند نسبت داده مى شود. در تعداد اين صفات بين متكلمان اختلاف است. علامه حلّى آنها را هشت تا مى داند. ابوالفتوح نيز در ذيل بعضى آيات، به تعدادى از آنها اشاره كرده است كه عبارت است از:
۱. قدرت: ابوالفتوح در تعريف قدرت مى نويسد: ذات خداوند داراى صفتى باشد كه ايجاد مقدور بر بعضى وجوه از او صحيح باشد. [1] ايشان در اثبات قدرت، به دليل نظم تمسك مى كند و در ذيل آيه ۲۲ سوره بقره: «الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ فِراشاً» مى نويسد: آفريدن آسمان و بى ستون بودن آن و گسترانيدن زمين، همه دليل بر قدرت ذاتى او دارد و قدرت انسان برگرفته از قدرت او است و مخلوق كه خود مقدور است، قادر بر اين كارها نيست و تا خداوند قدرت ندهد، مخلوقات قادر نخواهند بود. [2]
۲. علم: يكى از بحثهاى جنجالى متكلمان علم خداوند است و اين بحث زمينه چند سؤال را به وجود آورده است: يك: علم چيست؟ دو: آيا خداوند به جزئيات علم دارد؟ سه: آيا خداوند علم به معدومات هم دارد؟ چهار: آيا امتحان كردن بر خداوند جايز است؟ و سؤالات بسيار ديگر.
ابوالفتوح، عالِم را چنين تعريف مى كند كه عالم، ذاتى است و صفتى دارد كه با دارا بودن آن صفت، صحيح است كه مقدور خود را به صورت محكم و متقن ايجاد كند. [3]
وى در جواب سؤال دوم به آيه دوم سوره سبأ: «لا يَعْزُبُ عَنْهُ مِثْقالُ ذَرَّةٍ فِي السَّماواتِ وَ لا فِي الْأَرْضِ» و همچنين آيه ۵۹ انعام «وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَيْبِ لا يَعْلَمُها إِلاّ هُوَ» مى نويسد:

[1] روض الجنان، ج ۱۱، ص ۱۹۰.

[2] همان، ج ۱، ص ۱۵۴.

[3] روح الجنان، ج ۱۱، ص ۱۹۰.