« «يَكادُ الْبَرْقُ» ؛ كاد از اخوات عسى باشد و به معنى مقاربه بود و او در باب مقاربه از عسى بليغ تر بُوَد و او فعل جامد است. از او اسم فاعل نيايد و او را خبرى بايد و خبر او فعل مضارع بود». [1]

۲. استشهاد به شعر تازى

يكى از روشهاى تفسير، استشهاد به اشعار عرب جاهلى است. ابوالفتوح رازى براى بيان وجوه معانى الفاظ رحمانى دست به دامان شعر عرب مى زند. اين شيوه، كه ناشى از چيرگى او به زبان تازى است، نه به اين دليل است كه بخواهد كلام خدا را با كلام عرب همپايه سازد و الفاظ آسمانى با اشعار زمينى تفسير شود؛ بلكه انگيزه وى توجيه معانى است تا به فهم خواننده تفسير خدمت كرده باشد و يا كاربرد واژه را در عصر نزول به معناى خاص نشان داده باشد؛ به عنوان نمونه در ذيل آيه: «وَ كُلُوا وَ اشْرَبُوا حَتّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ» [2] پس از ترجمه آيه، آورده است:
۰ «الخيط الابيض وقت الصبح منصدعٌو الخيط الاسود جوز الليل مركومٌ» ۰
در روض الجنان استشهاد به شعر عرب به وفور ديده مى شود و نشان از احاطه او به اشعار آنان و مراجعه به تفسيرهاى ادبى و ديوانها دارد. فهرست پايانى مجلدات تفسير در چاپ اخير گوياى حجم گسترده اين اشعار مى باشد.

۳. استناد به آيات و احاديث

گرچه اقتضاى طبيعى تفسير چنين است كه مفسر بايد در تبيين آيات، به آيات ديگر و احاديث و روايات به جاى مانده دست يازد، اما در نثر متون تفسيرى هنر آن است كه مفسر به تناسب موضوع و محتوا و يا الفاظ و عبارات و...، موارد همانند را در آينه

[1] روض الجنان، ج ۱، ص ۹۳.

[2] بقره (۲): آيه ۱۸۷.