دانشمندانى نظير صاحب چهار مقاله و مترجم كليله و دمنه هم ديده مى شود. در كتابهاى پيشينيان، آوردن شواهد شعرى و احاديث مرسوم نبوده، مگر حديثى و يا آيه و شعرى كه با مطلب كتاب بستگى داشته باشد. غرض اين است كه تمثّل و توسّل به اشعار و احاديث از نظر زيبايى كلام و هنرنمايى، مخصوص همين عهد است. موزونى عبارات در نثر ابوالفتوح ديده مى شود و با اينكه در اين كار زياده روى نكرده، مع هذا تفسير شيخ به كلّى از اين مزيّت بى بهره نيست. به هر صورت، نثر تفسير، نثر روان و شيرين فارسى است و شيخ آن را از زير بار تأثير قواعد صرف و نحو عربى بركنار داشت و به شيوه خاصّ خود مرقوم فرمود.
لازم به تذكّر است كه قسمتى از خصوصيّات دستورى و شيوه املايى تفسير كبير ابوالفتوح، در كتب علمى قرون سالفه و كتابهايى كه در عهد شيخ تأليف گرديده، ديده مى شود كه نمى توان آن را در زمره خصوصيّات دستورى تفسير شيخ منحصراً قرار داد؛ ولى براى نشان دادن همه اين قواعد معمول و رايج، به نقل شواهد متعدّد و تحليل و تجزيه آنها مبادرت مى كند تا براى كسانى كه راجع به قواعد دستور زبان فارسى مشغول مطالعه و در صدد تحقيق و تتبّع مى باشند، راهنمايى مفيد و مورد استفاده باشد:
۱. از خصوصيّات دستورى تفسير، يكى استعمال ضمير مفرد غايب (او ـ وى)، چه در مورد ذوى الارواح و چه در مورد غير ذوى الارواح، است و اين كار در نثر دوره اوّل رعايت مى شد. در عبارتِ:
موسى عليه السلام گفت: چون من بروم به مناجات به ميقات خداى تعالى، از او درخواهم تا اگر صلاح داند مرا كتابى دهد كه در او احكام حلال و حرام باشد (تفسير ابوالفتوح رازى، ج ۱، ص ۱۲۰). [1]

[1] روض الجنان، ج ۱، ص ۲۸۵.