امّا پدر و جدّ كه شرعا موظّف به تربيت اولاد و تمرين آنها بر عبادات مى‌باشند لازم است آنها را بيدار نمايند و در صورت لزوم اگر بدانند زجر و انقباض و غير آن به اختلاف مراتب، موجب اتيان مأمور به، و ترك معصيت مى‌شود و مفسده‌اى بر آن مترتّب نمى‌شود جائز بلكه واجب است.

س 50

- شخصى كه در خواب است بدون اذن قبلى، جائز است او را براى خواندن نماز، بيدار كرد يا نه؟.

ج‌

- اگر عمدا خوابيده كه نماز نخواند لازم است او را بيدار كنند. و در غير اين صورت، اگر راضى باشد اشكال ندارد.

س 51

- آيا جائز است كه آدمى عيال و فرزند خود را قبل از تكليف يا بعد از آن براى نماز بيدار كند يا نه؟.

ج‌

- ظاهرا علاوه بر جواز، ممدوح است مگر آن كه از غير جهت نماز، موجب اذيّت يا موجب ضرر باشد، مثل اين كه مريض باشند.

س 52

- مهمانى كه به منزل انسان وارد مى‌شود و اهل نماز هم هست بدون اجازه او صبح، جهت اداء نماز مى‌توان او را بيدار كرد يا نه؟ و در اين حكم بين زن و بچّه خود انسان و اجنبى فرقى هست يا نه؟ و از حيث امر بمعروف و نهى از منكر اگر آنان را بيدار نماييم براى ما مسئوليّتى دارد يا نه؟.

ج‌

- در اكثر موارد، علم به رضايت بيدار نمودن مسلمان هست. بلى اگر بدانيد كه خوابيده بقصد آن كه نماز نخواند از باب نهى از منكر با وجود شرائط آن، بيدار كردن، لازم است و هم چنين نسبت به اولاد، بلكه مراقبت از آنها بيشتر لازم است.

مسائل متفرّقه امر به معروف و نهى از منكر

س 53

- دختر دانشگاه ديده نجيبى را براى ازدواج، در نظر گرفته‌ام كه قول همه گونه تفاهم را بر اساس منطق، براى زندگى مشترك آينده، بمن مى‌دهد ولى به سبب محدوديّتهاى شغلى، «دبيرى» و نيز تربيت خانوادگى، خود را آن چنان اسير پسند همجنسان و غير همجنسان كج فهمش مى‌بيند كه بازگشت كامل يك باره به سوى حجاب اسلامى را محال مى‌انگارد و از طرفى اين جانب نيز با پشت گرمى، به يارى و مساعدت الهى، در خود احساس مى‌كنم كه إن شاء اللَّه مى‌توانم‌