ج‌

- با علم به اين كه عين مال مورد ابتلاء، خمس به آن تعلّق گرفته و داده نشده تصرّف در آن، جائز نيست مگر آن كه خود مالك و در صورت امتناع، خود متصرّف با اجازه حاكم شرع، خمس آن را بپردازد يا با اجازه حاكم شرع، خمس مقدار مصرفى را به ذمّه بگيرد و بعد بپردازد.

س 252

- شخصى مدّت پنجاه سال خمس و وجوه ديگر بر ذمّه او بوده و با ندادن وجوه، اداء فرائض مى‌نموده حتّى مكّه معظّمه هم مشرّف شده اكنون مى‌خواهد اموالش را حساب كند كه اداء خمس نمايد عبادات گذشته او چه صورت دارد؟.

ج‌

- در فرض مسأله اگر عالم بوده كه مثلا فرشى كه روى آن نماز مى‌خوانده خمس به آن تعلّق گرفته و از روى معصيت، تأخير انداخته و با توجّه به اين كه نماز در آن، باطل است نماز مى‌خوانده نمازش باطل است امّا در صورت عدم علم، يا غفلت، نمازش صحيح است و آن چه را نمى‌داند صحيح واقع شده يا باطل، محكوم به صحّت است و هم چنين سائر عبادات، و در حجّ اگر قربانى و جامه احرام و نعلين در حال وقوف و سعى، غصبى، نباشد حجّ، صحيح است و با التفات به اين كه جامه احرام- و يا نعلين در حال وقوف و سعى- مورد تعلّق خمس بوده يا با پول غير مخمّس به معامله عين به عين تهيّه شده، حجّ باطل مى‌شود و قربانى اگر از عين غير مخمّس باشد يا با پول غير مخمّس به معامله عين به عين تهيّه شده باشد كفايت نمى‌كند و بايد دوباره قربانى كند.

س 253

- كسانى كه بايد خمس بدهند و نمى‌دهند، وظيفه عيالات آنها- كه نانخور ايشان هستند و اطّلاع از وضعشان دارند- چيست؟.

ج‌

- اگر بدانند كه عين مال مورد ابتلاء ايشان متعلّق خمس است خوردن و تصرّف در آن، قبل از اداء خمس، جائز نيست و لكن مى‌توانند با اذن حاكم شرع خمس آن چه را كه تصرّف مى‌كنند بر ذمّه بگيرند و بعد ادا كنند و اگر ندانند خوردن و سائر تصرّفات، براى ايشان جائز است.

س 254

- شخصى خانه‌اى خريده و قيمت آن را از پول غير مخمّس داده شخص ثالثى مانند مستأجر مثلا، نمى‌داند آيا خريدار، آن را با عين پول خمس‌