س 36

- هر گاه كسى خانه‌اى دارد موافق شأن و در آن ساكن است حال به جهت ترميم معاش، مى‌خواهد آن را بفروشد و خانه ارزانى بخرد و از بقيّه وجه آن، استفاده امور معاش خود نمايد، در اين تبديل و تبدّل وجوهاتى تعلّق مى‌گيرد يا نه؟.

ضمنا مقدارى از اين وجه را در بانك مى‌گذارد و از بانك بهره مى‌گيرد و استفاده مى‌كند اصل استفاده از بانك و بهره‌اى را كه از بانك مى‌گيرد چه صورت دارد؟.

ج‌

- اگر منزل قبلى مورد حاجت او بوده است به قيمت آن كه به مصرف خريد خانه ديگر رسيده و به زيادى آن كه رأس المال قرار داده و يا در بانك گذاشته، خمس تعلّق نمى‌گيرد ولى اگر خانه قبلى را به بيش از قيمت خريد فروخته باشد، زائد بر قيمت خريد از عوائد سال فروش است كه اگر در آن سال صرف مؤنه نشود خمس دارد و آن چه را كه در بانك مى‌گذارد و شرط سود نمى‌كند و بانك خودش چيزى مى‌دهد على الظّاهر اشكال ندارد و اگر به منظور سود گرفتن به بانك مى‌دهد گرفتن سود حرام است.

س 37

- كسى براى سكونت خود تدريجا خانه‌اى ساخته هر سال، مقدارى از درآمد آن سال را صرف يك قسمت اين خانه نموده، آيا همه آن چه صرف اين خانه شده مؤنه، حساب مى‌شود و خمس ندارد يا آن چه را كه در سال آخر- كه استفاده از خانه مى‌نمايد- خرج كرده خمس ندارد؟.

ج‌

- عوائدى كه در سال سكونت خود، صرف در آن خانه نموده خمس ندارد و لكن عوائدى كه در سالهاى قبل، مصرف نموده خمس دارد. بلى اگر مقدارى مصالح، خريدارى نموده و مشغول بنّايى است و در اين بين، سال خمس او حلول نموده بعيد نيست كه خمس نداشته باشد لكن احتياط، خوب است ولى اگر بغير اين طريق نمى‌تواند خانه مورد احتياج را تهيّه كند خمس ندارد.

س 38

- كارمند يا كارگرى در مؤسّسه يا شركتى مشغول كار است و در خلال مدّت اشتغالش از طرف مؤسّسه، خانه‌اى با تمام تجهيزات، بعنوان اجاره يا مجّانى در اختيارش گذارده‌اند، ولى چون خانه شخصى ندارد خانه‌اى از درآمد خود تهيّه مى‌كند كه پس از بازنشستگى، به خانه خود برود آيا اين خانه، خمس دارد يا جزء مؤنه، حساب مى‌شود؟.