گرفت و خراب گرديد و قسمتى از خانه‌هاى اطراف مسجد براى توسعه مسجد خريدارى شد و شبستانى كه در آن اقامه نماز مى‌شد در صحن مسجد قرار گرفته و در آن صحن كه شبستان قبلى بوده حوض بنا شده كه مردم براى وضوء گرفتن از آن استفاده مى‌نمايند. از حضرت عالى تقاضا داريم كه نظريّه مبارك را در اين باره مرقوم فرمائيد تا رفع اشكال شود.

ج‌

- شبستان مسجد را نمى‌شود حوض آب قرار داد و تغيير جاى نماز به هيچ وجه جائز نيست.

س 61

- زمينى است كه سال گذشته بنياد مستضعفان به اداره پست واگذار كرده و اداره پست هم روى آن بنايى ساخته و ساختمان تا زير سقف رسيده و حدود 350 هزار تومان بودجه بيت المال در آن خرج شده. حال هيئت امناء مسجد جامع اظهار مى‌دارند كه در اين مكان مسجدى بوده كه در زمان شاه خراب شده و داخل خيابان قرار گرفته و زمينى كه شما مى‌سازيد حياط مسجد بوده ولى وقف نامه‌اى در اين مورد وجود ندارد. بفرماييد وظيفه شرعى چيست؟.

ج‌

- با فرض شهرت و شهادت دادن امناء مسجد بر مسجد بودن يا حياط مسجد بودن، محلّ مذكور بايد به خود مسجد واگذار شود و تصرّفات ديگر در آن حرام است و ساختمان كردن در آن موجب خروج از عنوان اوّل نمى‌شود، و مقدارى كه قبلا مسجد بوده فعلا نيز مسجد است و تمام احكام مسجد بر آن جارى است.

س 62

- مسجدى است قديمى ساز و اين مسجد 2 متر پايه ديوار دارد كه سدّ راه عموم شده و مردم حاضرند كه براى توسعه معبر يك يا نيم متر آن ديوار را بتراشند تا اين كه مردم و وسائل نقليّه به راحتى عبور نمايند. آيا جائز است يا خير؟.

ج‌

- تراشيدن ديوار مسجد براى توسعه در راه عبور و مرور جائز نيست.

حكم اشياء متعلّقه به مسجد

س 63

- منبر مسجد،- در حرمت نجس نمودن و لزوم تطهير- در حكم مسجد است يا نه؟.

ج‌

- اگر موجب هتك باشد تطهير آن، لازم است.

س 64

- اگر از لوازم تعمير مسجد- نو يا كهنه- از قبيل آجر و گچ و