مقدمه طبع دوّم‌

بسم اللَّه الرّحمن الرّحيم الحمد للَّه ربّ العالمين و صلّى اللَّه على محمّد و آله الطّاهرين و لعنة اللَّه على اعدائهم اجمعين إلى يوم الدّين.

نظر به اين كه علم فقه متكفّل بيان احكام عمل مكلّفين است و عمل هر مكلّفى به تناسب زمان و مكان و شغل و سنّ و غنى و فقر و صحّت و مرض و سفر و حضر و علم و جهل و عجز و قدرت و .. و هم چنين كارهاى فردى و يا روابط اجتماعى داراى حكم خاصّى است و در دوران زندگى خود قهرا با حوادث گوناگون بسيار و احيانا مستحدث مواجه مى‌شود و از طرفى خود را مكلّف به اطاعت از اوامر و نواهى الهى مى‌داند وسعت دامنه مسائل فقهى و مسئوليّت سنگين مكلّف، به خوبى آشكار مى‌گردد چنانكه امير المؤمنين عليه السّلام به كميل بن زياد كه يكى از خواص اصحاب آن حضرت است فرمود (يا كميل ما من حركة الّا و أنت فيها محتاج إلى معرفة) اى كميل در هر حركتى نياز به معرفت دارى (كمترين عملى كه از تو صادر شود محتاج به معرفت دينى و دانستن حكم خدا در باره آن عمل هستى) پس بايد از ابتداى تكليف تا انتهاى عمر، زندگى خود را طورى تنظيم كند كه تمامى جزئيّات آن و خلاصه، همه اعمال او بر طبق حكم خدا و بالنّتيجه ضامن سعادت وى باشد از اين رو اشخاصى كه خود قدرت استنباط احكام الهى را از مدارك آن ندارند هر روز با اعمال و حوادثى‌