اسلام، اساس هر عمل را،" نيت" تشكيل مى‌دهد، آن هم" نيت خالص".

اسلام قبل از هر چيز پرونده نيت را مورد بررسى قرار مى‌دهد، و لذا در حديث معروفى از پيغمبر اكرم ص آمده است كه:

انما الاعمال بالنيات، و لكل امرء ما نوى:

" هر عملى بستگى به نيت او دارد، و بهره هر كس مطابق نيتى است كه در عمل دارد".

و در ذيل اين حديث آمده است: آن كس كه براى خدا جهاد كند اجرش بر خداوند بزرگ است، و كسى كه براى متاع دنيا پيكار كند، يا حتى نيت به دست آوردن" عقال" (طناب كوچكى كه پاى شتر را با آن مى‌بندند) كرده باشد بهره‌اش فقط همان است" [1] اينها همه به خاطر آن است كه" نيت" هميشه به عمل شكل مى‌دهد، آن كس كه براى خدا كارى انجام مى‌دهد، شالوده آن را محكم مى‌كند، و تمام تلاش او اين است كه مردم از آن بهره بيشتر گيرند، ولى كسى كه براى تظاهر و رياكارى عملى انجام مى‌دهد، تنها به ظاهر و زرق و برق آن مى‌پردازد، بى آنكه به عمق و باطن و شالوده و بهره‌گيرى نيازمندان اهميت دهد.

جامعه‌اى كه به رياكارى عادت كند، نه فقط از خدا و اخلاق حسنه و ملكات فاضله دور مى‌شود، بلكه تمام برنامه‌هاى اجتماعى او از محتوا تهى مى‌گردد، و در يك مشت ظواهر فاقد معنى خلاصه مى‌شود، و چه دردناك است سرنوشت چنين انسان، و چنين جامعه‌اى؟! روايات در مذمت" ريا" بسيار زياد است، تا آنجا كه آن را نوعى شرك ناميده‌اند، و ما در اينجا به ذكر سه روايت تكان دهنده قناعت مى‌كنيم:

1- در حديث از پيغمبر اكرم ص آمده است:

سياتى على الناس‌

[1]" وسائل الشيعه" جلد اول صفحه 35 (ابواب مقدمه العبادات باب 5 حديث 10).