اسم الکتاب : نهضتهای اسلامی در صد ساله اخیر المؤلف : مطهری، مرتضی الجزء : 1 صفحة : 101
میشد ، این کار در تعبیرات علی و یارانش نوعی مصانعه تعبیر میشد . علی
حتی از اینکه به خاطر مصلحت ، از آن نوع مصلحتهائی که سیاستمداران خود
را با آنها تطبیق میدهند ، یک ساعت اجازه دهد معاویه سر کار خود بماند
امتناع کرد و آن را مصانعه میدانست .
اصحاب و دوستان احیانا میآمدند و در حضورش او را ستایش میکردند ، او
را محتشم میشمردند ، با القاب و عناوین یاد میکردند ، از اینکه اگر نقصی
در کارها به نظرشان برسد و ابراز کنند خودداری میکردند و علی به شدت
آنها را از این روش نهی میکرد و این عمل آنها را نوعی مصانعه میخواند و
میگفت : « لا تخالطونی بالمصانعة و لا تکلمونی بما تکلم به الجبابرش » [1]
. با من با سبک مصانعه معاشرت نکنید ، با من به طرزی که با جباران و
ستمگران سخن گفته میشود ، یعنی چاپلوسانه و تملق آمیز و مداحانه و در
لفافه القاب مطنطن و عناوین مجلل ، سخن مگوئید . صریح میگفت من دوست
دارم مردم آنگاه که با من روبرو میشوند به جای تعارفات و مداحیها ،
نقصها و عیبهائی که به نظرشان میرسد با کمال صراحت رو در روی من بگویند
.
رو در بایستی در اجراء امر خدا داشتن مصانعه است . ملاحظه دوست و رفیق
و فرزند و خویشاوند و مرید را در کارها دخالت دادن مصانعه است .
قرآن کریم لغت " ادهان " را به کار برده است که معمولا
[1] نهج البلاغه ، خطبه . 11
اسم الکتاب : نهضتهای اسلامی در صد ساله اخیر المؤلف : مطهری، مرتضی الجزء : 1 صفحة : 101