اسم الکتاب : نقدی بر مارکسیسم المؤلف : مطهری، مرتضی الجزء : 1 صفحة : 347
بنابراین ، وجود نیروئی در جوجه که میخواهد جوجه را به حالت جوجهای
نگهدارد دروغ است و جوجه به حرکت جوهری به سوی مرغ شدن در حرکت است
ولی اینها یک نیروی خیالی [ که حتی به اندازه پوست تخم مرغ هم مظهر
وجودی ندارد ] در جوجه فرض میکنند که میخواهد جوجه را به حالت جوجه
بودن نگهدارد . و یک قوهای که آنرا به سوی مرغ شدن میراند ، و میان این
دو قوه نزاع و کشمکش در میگیرد و به پیروزی نیروهای طرفدار مرغ ( ! )
میانجامد و بعد با یک حرکت و تغییر کیفی تبدیل به مرغ میشود . پس در
اینجا سه مرحله وجود دارد : مرحله جوجه ، مرحله نیروی درونی که ضد
نیروهای جوجه بودن قیام کردهاند [ که وجود ندارند ] و مرحله سوم که مرحله
مرغ بودن است . بنابراین از تخم مرغ شدن پنج مرحله داریم : مرحله تخم ،
مرحله نطفه ، مرحله جوجه ، مرحله قوای ضد جوجه ، مرحله مرغ .
ژرژ پلیتزر در اینجا دچار تناقض شده است ، از یک سو میخواهد مطلب
را به شکل دوم بیان کند و از طرف دیگر گاهی مطلب را به شکل دکتر ارانی
مطرح میکند . بعدا با مراجعه به نوشته خود او توضیح میدهیم که ریشه این
تناقض گوئی از کجاست .
قبل از بررسی عبارات ژرژ پولیتزر ، برای توضیح مطلب مثال دیگری
میآوریم . بطوریکه معلوم است . اینها برای تاریخ دورههای متعدد قائلند و
تاریخ را به پنج دوره تقسیم کردهاند : دوره اشتراک اولیه ، دوره بردگی ،
دوره فئودالی ، دوره سرمایه داری ، و دوره سوسیالیزم ( که این دو دوره
اخیر هر یک دارای دو دوره هستند ) .
اگر این دورهها را طبق نظر ارانی بخواهیم بیان کنیم ، مطلب به این شکل
در می آید : دوره اشتراکی ، دوره بردگی که ضد دوره اشتراکی است ، دوره
فئودالی که نفی دوره بردگی است و نفی دوره اشتراکی . بعد دوره
سرمایهداری که نفی فئودالیزم است و بعد ، سوسیالیزم که نفی کاپیتالیسم
است . روی این حساب دوره اولیه که بوجود آمد ، نفی خودش را در درون
خودش میپروراند ، بعد تبدیل میشود به ضد خودش که بردهداری باشد ، بعد
بردهداری ضد خودش را در درون خودش پرورش میدهد که فئودالیزم باشد .
بنابراین ، دوره اشتراکی میشود تز ، و بردهداری آنتی تز ، و فئودالی سنتز
. باز بردهداری به نوبه خود تز است و فئودالی آنتی تز و کاپیتالیزم سنتز
. و باز فئودالی تز است ، کاپیتالیزم ، آنتی تز ، و سوسیالیزم سنتز ، که
از این سنتز هم دیگر جلوتر نمیروند و همینجا توقف میکنند [ که این یک
اشکالی است که همیشه متوجه آنهاست ] .
اما اگر مطلب را به تعبیر دوم بیان کنیم ، جریان دیالکتیک در ادوار
تاریخ به این شکل خواهد بود : دوره اشتراک اولیه تز است و نطفه دوره
بردهداری آنتی تز [ که این نطفه در اثر تکامل ابزار تولید بوجود میآید ]
که با دوره قبلی به مبارزه بر میخیزد و به پیروزی بردهداری منتهی میشود [
و یک اشکال دیگر بر اینها اینستکه ، در دوره اشتراکی چه تضادی میتوانست
وجود داشته باشد ؟ با اینکه مالکیت وجود نداشت ] و دوره بردهداری میشود
سنتز . باز دوره بردهداری میشود تز نطفه دوره فئودالی آنتی تز ، خود دوره
فئودالی سنتز و همچنین در ادوار بعدی . . . این دو تعبیری است که میتوان
کرد ، حالا با مراجعه به نوشته ژرژ
اسم الکتاب : نقدی بر مارکسیسم المؤلف : مطهری، مرتضی الجزء : 1 صفحة : 347