شيطان را از ميان مى‌برد، سپس آيات خود را استحكام مى‌بخشيد، و خداوند عليم و حكيم است» (حج 52). نازل گرديد و به پيغمبر صلى الله عليه و آله و مؤمنان هشدار داد. [1]

اگر اين حديث پذيرفته شود مسأله مقام عصمت انبياء را حتى در قسمت دريافت وحى نيز مخدوش مى‌كند، و اعتماد به آنها را زايل مى‌نمايد.

در اينجا بايد نخست متن آيه 52 سوره حج را از روايات مجعولى كه پيرامون آن ساخته‌اند جدا كنيم و ببينيم آيه چه مى‌گويد، سپس به نقد و بررسى روايات بپردازيم:

تحقيقاً متن اين آيه قطع نظر از حواشى دروغين نه تنها خدشه‌اى در عصمت انبياء وارد نمى‌كند بلكه يكى از دلائل عصمت آنها است، زيرا مى‌گويد: هنگامى كه آنها آرزوى مثبتى داشتند (امنية به هرگونه آرزو گفته مى‌شود ولى در اينجا به معنى يك طرح مثبت و سازنده براى پيشبرد اهداف انبياء است، زيرا اگر سازنده نبود شيطان القائى در آن نمى‌كرد) آرى هنگامى كه آنها آرزو و طرح و امنيه مثبتى داشتند شيطان به آن حمله‌ور مى‌شد، اما پيش از آنكه تأثيرى در اراده و عمل آنها بگذارد خداوند القائات شيطانى را خنثى مى‌كرد و آيات خود را تحكيم مى‌بخشيد.

(توجه داشته باشيد كه «فاء» در فَيَنْسَخُ اللَّهُ‌ اشاره به ترتيب بدون فاصله است، يعنى بلافاصله خداوند القائات شيطان را نسخ و زائل مى‌نمود) شاهد اين سخن آيات ديگر قرآن است كه با صراحت مى‌گويد: وَ لَوْ لا أَنْ ثَبَّتْناكَ لَقَدْ كِدْتَ تَرْكَنُ إِلَيْهِمْ شَيْئاً قَلِيلًا: «اگر ما تو را ثابت قدم نمى‌ساختيم (و در پناه مقام عصمت مصون از انحراف نبودى) نزديك بود كمى به آنها تمايل پيدا كنى»! (اسراء 74).

با توجه به اينكه آيه 72 همين سوره اسراء كه قبل از اين آيه است نشان مى‌دهد كفار و مشركان كوشش داشتند با وسوسه‌هاى خود پيامبر را از وحى آسمانى منحرف كنند، روشن مى‌شود كه خداوند هرگز اجازه نداد آنها با وسوسه‌هاى خود چنين موفقيتى را به دست آورند (دقت كنيد).

[1]- اين حديث را غالب مفسران معروف با مختصر تغييراتى نقل كرده‌اند و مورد نقد قرار داده‌اند.