به همين نسبت، اعمالى كه از بزرگان درگاه پروردگار سر مى‌زند، با موقعيت ممتازشان سنجيده مى‌شود، و گاهى با مقايسه به آن، كلمه‌ «عصيان» و «ذنب» (گناه) بر آن اطلاق مى‌گردد، فى المثل نمازى كه ممكن است از يك فرد عادى، نماز ممتازى باشد براى اولياى حق، گناه محسوب شود، زيرا يك لحظه غفلت در حال عبادت براى آنها شايسته نيست، بلكه بايد با توجه به علم و تقوى و موقعيتشان به هنگام عبادت غرق در صفات جلال و جمال خدا باشند.

ساير اعمال آنها غير از عبادات نيز چنين است، و با توجه به موقعيت آنها سنجيده مى‌شود، به همين دليل اگر يك‌ «ترك اولى» از آنها سر زند، مورد عتاب و سرزنش پروردگار قرار مى‌گيرند (منظور از ترك اولى اين است كه انسان كار بهتر را رها كند و سراغ كار خوب يا مباحى برود).

در روايات اسلامى مى‌خوانيم كه گرفتارى يعقوب و كشيدن آن همه زجر فراق فرزند، به خاطر آن بود كه نيازمند روزه‌دارى به هنگام غروب آفتاب بر در خانه او آمد و او از كمك كردن به وى غفلت نمود و آن فقير، گرسنه و دل شكسته بازگشت.

اين كار اگر از يك فرد عادى سر زده بود، شايد آن قدر مهم نبود اما از يك پيامبر بزرگ الهى و رهبر امت، آن چنان با اهميت تلقى شد كه مجازات بسيار شديدى از طرف خداوند براى آن تعيين گرديد. [1]

نهى آدم از «شجره ممنوعه» نيز يك نهى تحريمى نبود بلكه يك ترك اولى بود، ولى با توجه به موقعيت آدم با اهميت تلقى شد و ارتكاب مخالفت با اين نهى (هرچند نهى كراهتى بود) موجب چنان مؤاخذه و مجازاتى از طرف خدا گرديد. [2]

[1]- نور الثقلين جلد دوم صفحه 411 نقل از كتاب علل الشرايع.

[2]- تفسير نمونه 6/ 123.