درس چهل و يكم: همه روز محاسبه كن‌

امام كاظم عليه السلام فرمود:

لَيْسَ مِنَّا مَنْ لَمْ يُحاسِبْ نَفْسَهُ كُلَّ يَوْمٍ‌ [1]

ترجمه‌

كسى كه همه روز به حساب خويشتن نرسد از ما نيست!

شرح كوتاه‌

پيشگيرى از زيان و كوشش براى سود بيشتر، در هيچ مؤسسه‌اى چه كوچك و چه بزرگ در اين جهان، بدون رسيدگى مستمر و محاسبه و بيلان ممكن نيست. و راستى حيرت‌آور است كه مردم در حساب سرمايه‌هاى مادى خود اين‌قدر دقيقند، و يا نسبت به كم و زياد شدن چند گرم وزن بدن خويش حساسيت دارند، اما گاهى در تمامى عمر حتى يك بار به حساب‌هاى انسانى و اخلاقى و معنوى خويش نمى‌رسند چه غفلت وحشتناكى!

ولى يك مسلمان مسئوول و بيدار كسى است كه به گفته امام كاظم عليه السلام در حديث فوق، همه روز بدون استثنا به حساب خويشتن رسيدگى مى‌كند. «ان عمل حسناً استزاد منه و ان عمل سيئاً استغفر اللَّه منه؛ اگر كار نيكى كرده كوشش مى‌كند بيشتر كند و اگر كار بدى انجام داده از آن توبه مى‌نمايد».

[1] از كتاب اقوال الائمه، جلد 1، صفحه 214.