درس صد و چهل و هفتم: نخستين شرط در هر كار

اميرمؤمنان على عليه السلام به كميل فرمود:

مامِنْ حَرَكَةٍ الَّا وَانْتَ مُحْتاجٌ فيها الى‌ مَعْرِفَةٍ [1]

ترجمه‌

هيچ حركت و كارى نيست مگر اين كه در انجام آن! نيازمند به آگاهى و آشنايى و معرفت هستى.

شرح كوتاه‌

اگر در وسعت مفهوم «ما من حركة» بينديشيم به وسعت برنامه‌هاى اسلامى آشنا خواهيم شد كه اسلام تنها يك رشته عبادات و نيايش‌ها نيست، و يا تنها عقيده خالى از برنامه‌هاى عملى نيست؛ بلكه براى تمام زندگى فردى و سراسر مسائل اجتماعى و همه تلاش‌ها و كوشش‌هاى انسانى برنامه دارد، كه نخستين مادّه آن آگاهى و شناخت واقعيّات است، و بدون معرفت كافى و بدون جهت‌گيرى صحيح، حركات و تلاش‌ها را بى‌اثر و حدّاقل كم اثر مى‌داند.

[1] سفينةالبحار، جلد 1، صفحه 15.