درس صد و بيست و نهم: جايگاه علم و حكمت‌

امام كاظم عليه السلام مى‌فرمايد:

انَّ الزَّرْعَ يَنْبُتُ فى السَّهْلِ وَلا يَنْبُتُ فى الصَّفا فَكذلِكَ الْحِكْمَةُ تَعْمُرُ فى قَلْبِ الْمُتَواضِعِ وَلا تَعْمُرُ فى قَلْبِ الْمُتَكَبِّرِ الْجَبّارِ! [1]

ترجمه‌

زراعت در زمين‌هاى نرم مى‌رويد، نه روى سنگ‌ها! همچنين علم و حكمت تنها در قلب متواضعان جوانه مى‌زند نه در قلب متكبران جبار!

شرح كوتاه‌

نخستين گام در راه تحصيل دانش فروتنى است، فروتنى در برابر حق، فروتنى در برابر استاد، و در برابر هركس كه بيشتر از انسان مى‌داند و مى‌تواند چيزى به او بياموزد.

به همين دليل «جهل» و «تكبّر» معمولًا قرين و همراه يكديگرند، متكبّران حاضر به اعتراف به جهل نيستند، و حتى اگر واقعيّتى با روح غرور و تكبّر آنها نسازد نه تنها آن را انكار مى‌كنند بلكه با آن به مبارزه بر مى‌خيزند، سخن حق را از افراد هم‌رديف يا پايين‌تر از خود نمى‌پذيرند، و غالباً در جهل مركب مى‌مانند.

[1] تحف العقول، صفحه 296.