درس صد و هشتم: عبادت واقعى‌

اميرمؤمنان على عليه السلام به كميل فرمود:

يا كُمَيْلُ! لَيْسَ الشَّأْنُ انت تُصَلِّىَ وَتَصُوْمَ وَتَتَصَدَّقَ، الشَّأْنُ انْ تَكُوْنَ الصَّلاةُ بِقَلْبٍ نَقِىٍّ وَ عَمَلٍ عِنْدَ اللَّهِ مَرْضِىٍّ وَ خُشُوْعٍ سَوىٍ‌ [1]

ترجمه‌

اى كميل! مهم اين نيست كه نماز بخوانى و روزه بگيرى و در راه خدا انفاق كنى، مهم اين است كه نماز (و ساير اعمال تو) با قلبى پاك و به طرزى شايسته در پيشگاه خدا و آميخته با خشوع بوده باشد.

شرح كوتاه‌

جنبه‌هاى واقعى اعمال و چگونگى و كيفيت عمل است كه ارزش واقعى آن را تعيين مى‌كند نه ظاهر و مقدار آن، همان‌طور كه على عليه السلام به كميل تأكيد مى‌كند كه به جاى پرداختن به ظاهر و اهميّت دادن به زيادى مقدار، به روح علم بپردازد، زيرا هدف نهايى از اين اعمال خير تربيت و پرورش و تكامل انسان است و آن در گرو پاكى عمل است نه زيادى عمل.

[1] تحف العقول، صفحه 117.