شرط اوّل: استطاعت مالى‌

مسأله 18- در استطاعت براى حج، علاوه بر داشتن هزينه رفت و برگشت، داشتن ضروريات زندگى و آنچه در گذران زندگى به آن نياز دارد نيز شرط است؛ مثل خانه مسكونى (ملكى يا اجاره‌اى)، اثاث خانه، وسيله سوارى و مانند آن؛ البتّه در حدّى كه مناسب شأن او باشد، و چنانچه عين آنها را ندارد، پول يا معادل قيمت آن را داشته باشد.

مسأله 19- اگر ضروريات زندگى را براى حج هزينه كند حجّ او صحيح است؛ ولى كفايت از حجّ واجب نمى‌كند.

مسأله 20- كسى كه نياز به ازدواج دارد در صورتى مستطيع مى‌شود كه علاوه بر مخارج حج، هزينه ازدواج را هم داشته باشد، و منظور از نياز اين نيست كه به خاطر ترك آن به عسر و حرج بيفتد، بلكه همين اندازه كه ازدواج از شؤون زندگى او باشد كافى است.

مسأله 21- كسى كه از ديگرى طلب دارد، و بقيّه شرايط استطاعت را نيز داراست، اگر طلبش بدون دردسر قابل وصول است، خواه وقت آن رسيده باشد يا نه، واجب است طلب خود را وصول كند و به حج برود.

مسأله 22- شخصى كه مستطيع نيست، اگر هزينه‌هاى حج را با قرض گرفتن از ديگران فراهم كند، مستطيع نمى‌شود؛ هر چند بتواند در آينده بدهى خود را براحتى بپردازد؛ و اگر با چنين پولى حج به جاى آورد كفايت از حجّة الاسلام نمى‌كند؛ هرچند حجّش صحيح است. آرى اگر معادل وام، اموالى داشته باشد كه از محلّ آن بتواند بدهى خود را به آسانى بپردازد، مستطيع است.

مسأله 23- شخص بدهكار هرگاه مخارج حج را داشته باشد، ولى با پرداخت بدهى خود نتواند به حج برود، مستطيع نيست؛ مگر اين كه طلبكار عجله نداشته باشد، و او هم مطمئن باشد كه بعداً قادر به اداى دين خواهد