اسم الکتاب : مشكات هدايت المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 49
نيروى پيش
برنده نيرويى است كه دستگاه را به سوى مقصود پيش مىبرد و نيروى بازدارنده دستگاه
را در جايى كه مىخواهد منحرف شود، حفظ مىكند. تمام دستگاههايى كه حركت مادّى يا
معنوى دارد اين دو نيرو را در مقابل هم لازم دارد تا سالم به مقصد برسد.
خوف ورجا به
عنوان دو نيروى بازدارنده و پيش برنده، نقش مهمّى در مسائل اخلاقى دارد و در
روايات بر آن تأكيد فراوانى شده است. در بعضى از روايات آمده است كه اگر تمام
عبادت عابدان دنيا را انجام دهى، بايد از عمل خود خوف داشته باشى و اگر تمام
گناهان را مرتكب شدى، مايوس نباش، شايد در مسير صحيح قرار بگيرى.
امام عليه
السلام در اين روايت مىفرمايد تو با ايمان نمىباشى، مگر اين كه اين دو نيرو در
تو زنده باشد و اين دو نيرو دو نشانه دارد كه امام آن دو را بيان كرده و
مىفرمايد: اگر از غضب خدا مىترسى، گناه نكن كه اگر گناه كنى خوف تو دروغين است و
اگر اميد به رحمت خدا دارى، بايد كارى كنى كه مورد رحمت خدا قرارگيرى و اگر چنين
نكنى، رجاى تو دروغين است. بنابراين اگر بخواهيم انسانهاى با ايمان را بشناسيم
نشانه آن خوف و رجا است و علامت خوف و رجاى راستين اين است كه در عمل ظاهر باشد
(عمل او نشان دهنده حالت درونيش باشد).
اين دو مقياس
در جامعه هم هست، يعنى همان گونه كه انسان نبايد مغرور و مأيوس باشد، جامعه هم
بايد چنين باشد، به اين معنى كه بايد به پيروزيش اميدوار باشد ولى از ضربات دشمن
هم بترسد و بين
اسم الکتاب : مشكات هدايت المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 49