شرح حديث:

گناه و اطاعت دو دسته آثار دارد:

1- تكوينى‌

2- تشريعى‌

به عنوان مثال رباخوارى يك اثر تشريعى دارد كه همان مجازات قيامت و فشار قبر است و يك اثر تكوينى، كه ربا خوار منفور جامعه است.

آثار تكوينى خود به دو گونه است؛

الف) رابطه منطقى آن را با دليل عقل مى‌فهميم، به عنوان مثال قرآن مى‌فرمايد:

«وَ لَاتَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ رِيحُكُمْ‌؛ و نزاع (و كشمكش) نكنيد كه سست شويد وقدرت (شوكت) شما از ميان برود» [1]، كه اين اثر تكوينى اختلاف است و رابطه منطقى آن هم معلوم است، چون وقتى اختلاف شود نيروها هدر مى‌رود و به جاى برخورد با دشمن با خود درگير مى‌شوند.

و يا قرآن مى‌فرمايد:

«إِدْفَعْ بِالَّتِى هِىَ أحْسَنُ فَإِذَا الَّذِى بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأنَّهُ وَلِىٌّ حَمِيمٌ‌؛ بدى را با نيكى دفع كن نا گاه (خواهى ديد) همان كسى كه ميان تو و او دشمنى است گويى دوستى گرم و صميمى است» [2]، در جواب بدى‌ها

[1] سوره أنفال، آيه 46.

[2] سوره فصّلت، آيه 34.