احتمال ديگر اين كه: قلب صنوبرى شكل اگر چه مركز عقل و عواطف نيست؛ ولى بى ارتباط با اين دو نيز نيست. چون ارتباطى مستقيم بين قلب و روح يا عقل و عاطفه انسان وجود دارد؛ زيرا هر پديده‌اى براى روح انسان حادث مى‌شود، هنگامى كه مى‌خواهد به انسان منتقل شود، اوّل بر قلب اثر مى‌كند؛ مثلًا اگر شخصى شادى و شعفى آنى و فراوان بيابد، ضربان قلبش تندتر و در حقيقت قلبش روشن‌تر مى‌شود و بر عكس اگر ناراحتى شديدى پيدا كند، در قلبش احساس خستگى مى‌كند و يا اگر نسبت به كسى محبّت داشته باشد به هنگام حوادث، سنگينى و دردى در قلبش حس مى‌كند. رابطه مسائل داشته باشد به هنگام حوادث، سنگينى و دردى در قلبش حس مى‌كند. رابطه مسائل روحى و قلب، رابطه آب و چشمه و سطح زمين است؛ همان گونه كه آب از لايه‌هاى زير زمين حركت مى‌كند و در يك نقطه از زمين مى‌جوشد و بيرون مى‌ريزد، پديده‌هاى روحى نيز از قلب بروز مى‌كنند.

از تمامى تفسيرهاى ياد شده درباره «قلب» مى‌توان به معناى كلام الهى در «ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُكُمْ مِنْ بَعْدِ ذلِكَ‌» چنين پى برد كه روح و عاطفه و عقل و ادراك بنى اسرائيل، همانند سنگ سخت شده است.

تعبير قرآن از دلهاى بنى اسرائيل: «سخت‌تر از سنگ»

در بخش اوّل آيه 74 سوره بقره در مورد بنى اسرائيل: «ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُكُمْ مِنْ‌بَعْدِ ذلِكَ فَهِىَ كَاْلحِجارَةِ اوْ اشَدُّ قَسْوَة» در مورد «فَهِىَ كَاْلحِجارَةِ» و «اوْ اشَدُّ قَسْوَة»، مفسران آراء مختلفى بيان كرده‌اند: از آن جا كه اين آيه همچون دو مثل پيشين درباره منافقان است و نيز همان طور كه گفته شده بود نفاق درجات و مراتبى دارد «فَهِىَ كَالْحِجارَة» مربوط است به گروهى از بنى اسرائيل كه به تعبير قرآنى «سنگدل» بودند و «او اشدُّ قَسوَة» ناظر است به گروهى ديگر از بنى اسرائيل كه «سنگدل‌تر» بودند.