فصل بيست و دوم: بيست و يكمين مثال: مثال حقّ و باطل‌

يكى از جالب‌ترين و جاذب‌ترين مَثَل‌هاى قرآنى، مثل حق و باطل است.

خداوند متعال در بيان اين مثال پرمحتوا در آيه 17 سوره رعد چنين مى‌فرمايد:

«انْزَلَ مِنَ السَّماءِ مآءً فَسالَتْ اوْدِيَةٌ بِقَدَرِها فَاحْتَمَلَ السَّيْلُ زَبَداً رابِياً وَ مِمَّا يُوقِدُونَ عَلَيْهِ فِى النَّارِ ابْتِغاءَ حِلْيَةٍ اوْ مَتاعٍ زَبَدٌ مِثْلُهُ كَذلِكَ يَضْرِبُ اللَّهُ الحَقَّ وَ الْباطِلَ فَامَّا الزَّبْدُ فَيَذْهَبُ جُفآءً وَ امَّا ما يَنْفَعُ النَّاسَ فَيَمْكُثُ فِى الْأَرْضِ كَذلِكَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثالَ»؛ خداوند از آسمان آبى فرستاد؛ و از هر درّه و رودخانه‌اى به اندازه آنها سيلابى جارى شد؛ پس سيل بر روى خود كفى حمل كرد؛ و نيز از آنچه [در كوره‌ها] براى به دست آوردن زينت‌آلات يا وسايل زندگى، آتش روى آن روشن مى‌كنند كف‌هايى مانند آن به وجود مى‌آيد. خداوند، حقّ و باطل را چنين مثل مى‌زند! اما كف‌ها به بيرون پرتاب مى‌شوند؛ ولى آنچه به مردم سود مى‌رساند [آب يا فلز خالص‌] در زمين مى‌ماند؛ خداوند اين چنين مثال مى‌زند.

دورنماى بحث‌

در اين مَثَل زيبا، سخن از حق و باطل است؛ آيه شريفه به بيان وسعت و مجال حقّ و باطل، نشانه‌ها و آثار اين دو، تعريف حقّ و باطل و سرانجام اين مبارزه طولانى و مستمر- كه به درازاى تاريخ انسان است- اشاره دارد.