پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله عرض كردم: عملى را به من يادآورى كن كه مرا وارد بهشت كرده و از آتش جهنّم دور كند؟ پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله بعد از گفتن مطالبى به معاذ فرمود: آيا تو را خبر بدهم به ملاك و معيار اين مطالب؟ گفتم: بله، فرمود: نگه دارى زبان است. گفتم: اى پيامبر آيا ما به واسطه سخن گفتن مؤاخذه مى‌شويم؟ فرمود: مادرت به عزايت بنشيند آيا جز اين نيست كه مردم براى آنچه با زبان درو مى‌كنند در دوزخ سرنگون مى‌شوند؟». [1]

در روايات ما درباره دو مسأله بحث شده و اهمّيت فوق العاده‌اى براى هر دو بيان شده است كه يكى سكوت و ديگرى حفظ زبان است؛ علماى اخلاق معتقدند كه سالكان راه حق بدون رعايت سكوت و حفظ زبان از انواع گناهانى كه به آن آلوده مى‌شوند به جايى نمى‌رسند.

در دو مورد از آيات قرآن مسأله سكوت به عنوان يك ارزش والا مطرح شده است؛ نخست در داستان حضرت مريم عليها السلام؛ در آن لحظات طوفانى كه درد زايمان به حضرت مريم دست داد، غم و اندوه سراسر وجودش را فرا گرفت؛ به خصوص از اينكه نوزادش متولّد شود و رگبار تهمتهاى مردم بى ايمان متوجّه او گردد، تا آنجا كه از خدا تقاضاى مرگ كرد، در اين هنگام ندايى شنيد كه به او دستور داد: «غمگين مباش، پروردگارت از پايين پاى تو چشمه آب گوارايى جارى ساخته (و درخت خشكيده خرما به فرمان او به بار نشسته است) ... از آن غذاى لذيذ بخور و از آن چشمه گوارا بنوش و چشمت را (به مولود تازه) روشن دار و هر گاه انسانى را ديدى و از تو توضيح خواست با اشاره بگو: من براى خداى رحمان روزه گرفته‌ام و امروز با احدى سخن نمى‌گويم؛ «فَإِمَّا تَرَيِنَّ مِنَ الْبَشَرِ أَحَداً فَقُولِى إِنِّى نَذَرْتُ لِلرَّحْمَانِ صَوْماً فَلَنْ أُكَلِّمَ الْيَوْمَ إِنسِيّاً»». [2]

و مى‌دانيم كه نذر همواره به كارى تعلّق مى‌گيرد كه داراى رجحان و مطلوبيّت‌

[1] سنن ابن ماجه، ج 2، ص 1314، ح 3973.

[2] مريم، آيه 26.