برسانى» [1]، رابطه تو با آنها قطع است.

ولى اين گونه اشكال‌تراشى‌ها راستى شرم‌آور است، زيرا:

اوّلا: قرآن مجيد حكم عامّى دارد كه ما به مقتضاى عموم يا اطلاق آن تمام انواع توسّل را كه منافاتى با «توحيد در عبادت» و «توحيد افعالى» ندارد، مجاز مى‌دانيم. قرآن مى‌گويد: (وَ ابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ) گفتيم وسيله يعنى چيزى كه واسطه تقرّب به خداست. آرى هر امرى كه ممكن است وسيله تقرّب شما به خدا بشود، برگزينيد: دعاى پيغمبر، شفاعت پيغمبر، مقام پيغمبر، ذات پيغمبر كه به خاطر اطاعت و عبوديّت و بندگى و صفاتش در پيشگاه خدا مقرّب است، با اين امور نزد خدا تقرّب بجوييد، بنابراين محدود ساختن وسيله به عمل صالح خود انسان آن گونه كه در كلمات وهابيون آمده دليلى ندارد.

و آنچه گفتيم نه توحيد در عبادت خدشه دار شده، چون فقط خدا را مى‌پرستيم نه پيغمبر را، و نه توحيد افعالى مخدوش گشته، براى اينكه فقط خداست كه منشأ سود و زيان مى‌تواند باشد. هر كس هر چه دارد از ناحيه خداست و به وسيله اوست.

با يك چنين عمومى كه در آيات است ما ديگر چه انتظارى داريم. اين درست مانند آن است كه قرآن مجيد مى‌فرمايد: « (فَاقْرَؤُا ما

[1]. سوره نمل، آيه 80.