«مكّه» به حكم آن كه هنوز غزوات اسلامى شروع نشده بود كمتر اسير ديده مى‌شد، و اين گواه ديگرى بر مدنى بودن اين سوره است.

آخرين نكته‌اى را كه در اينجا لازم به ياد آورى مى‌دانيم اين است كه: به گفته جمعى از دانشمندان اسلامى از جمله «آلوسى» مفسر معروف اهل سنت، بسيارى از نعمت‌هاى بهشتى در اين سوره بر شمرده شده است ولى از «حور العين» كه غالباً در قرآن مجيد در عداد نعمت‌هاى بهشتى آمده، مطلقاً سخنى مطرح نيست، ممكن است اين امر به خاطر نزول اين سوره درباره فاطمه زهرا عليها السلام و همسر و فرزندانش باشد، كه به احترام بانوى اسلام عليها السلام ذكرى از «حور» به ميان نيامده! [1]

گر چه بحث ما در زمينه اين شأن نزول طولانى شد، ولى در برابر اشكال‌تراشى‌هاى بهانه‌جويان، چاره‌اى جز اين نبود.

[1] «روح المعانى»، ج 29، ص 158.

ا 1 عَبَسَ وَ تَوَلَّى ا 2 أَنْ جاءَهُ الْأَعْمى‌ ا 3 وَ ما يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّى ا 4 أَوْ يَذَّكَّرُ فَتَنْفَعَهُ الذِّكْرى‌ ا 5 أَمَّا مَنِ اسْتَغْنى‌ ا 6 فَأَنْتَ لَهُ تَصَدَّى ا 7 وَ ما عَلَيْكَ أَلَّا يَزَّكَّى ا 8 وَ أَمَّا مَنْ جاءَكَ يَسْعى‌ ا 9 وَ هُوَ يَخْشى‌ ا 10 فَأَنْتَ عَنْهُ تَلَهَّى‌

چهره در هم كشيد و روى بر تافت.

از اين كه نابينائى به سراغ او آمد!

تو چه مى‌دانى شايد او تقوا پيشه كند.

يا متذكر گردد و اين تذكر به حال او مفيد باشد!

اما آن كس كه توانگر است.

به او روى مى‌آورى.

در حالى كه اگر پاك نگردد چيزى بر تو نيست.

و ما كسى كه به سراغ تو مى‌آيد و كوشش مى‌كند.

و از خدا ترسان است.

تو از او غافل مى‌شوى!

شأن نزول:

چرا با ديدن يك مرد نابينا چهره در هم مى‌كشى؟!

اين آيات، اجمالًا نشان مى‌دهد: خداوند كسى را در آنها مورد عتاب قرار داده به خاطر اين كه: فرد يا افراد غنى و ثروتمندى را بر نابيناى حق‌طلبى مقدم داشته‌