مسلمانان نازل گرديد كه در چنگال مشركان گرفتار شدند و آنها را مجبور به بازگشت از اسلام و اظهار كلمات كفر و شرك كردند.

آنها «عمّار» و پدرش «ياسر» و مادرش «سميه» و «صهيب» و «بلال» و «خبّاب» بودند، پدر و مادر «عمّار» در اين ماجرا سخت مقاومت كردند و كشته شدند، ولى «عمّار» كه جوان بود آنچه را مشركان مى‌خواستند به زبان آورد.

اين خبر در ميان مسلمانان پيچيد، بعضى غائبانه «عمّار» را محكوم كرده گفتند:

عمّار از اسلام بيرون رفته و كافر شده، پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: چنين نيست:

انَّ عَمَّاراً مُلِى‌ءَ ايْماناً مِنْ قَرْنِهِ الى‌ قَدَمِهِ وَ اخْتَلَطَ الايْمانُ بِلَحْمِهِ وَ دَمِهِ:

«چنين نيست (من عمّار را به خوبى مى‌شناسم) عمّار از فرق تا قدم مملوّ از ايمان است و ايمان با گوشت و خون او آميخته است (او هرگز دست از ايمان برنخواهد داشت و به مشركان نخواهد پيوست)».

چيزى نگذشت كه «عمّار» گريه كنان به خدمت رسول خدا صلى الله عليه و آله آمد، پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: مگر چه شده است؟

عرض كرد: اى پيامبر! بسيار بد شده، دست از سرم بر نداشتند تا نسبت به شما جسارت كردم و بت‌هاى آنها را به نيكى ياد نمودم!

پيامبر صلى الله عليه و آله با دست مباركش اشك از چشمان عمّار پاك مى‌فرمود و مى‌گفت: اگر باز تو را تحت فشار قرار دادند، آنچه مى‌خواهند بگو (و جان خود را از خطر رهائى بخش).

در اين هنگام، آيه: «مَنْ كَفَرَ بِاللَّهِ مِنْ بَعْدِ إِيمانِهِ إِلَّا مَنْ أُكْرِهَ ...» نازل گرديد و مسائل را در اين رابطه روشن ساخت. [1]

[1] «مجمع البيان»، ذيل آيه مورد بحث؛ «بحار الانوار»، ج 19، ص 35، ج 66، ص 37، وج 72، ص 412؛ «نورالثقلين»، ج 3، ص 90؛ «الميزان»، ج 12، ص 358.