وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ ما ذا أَنْزَلَ رَبُّكُمْ قالُوا أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ‌

و هنگامى كه به آنها گفته شود: «پروردگار شما چه نازل كرده است»؟ مى‌گويند: «اينها همان افسانه‌هاى دروغين پيشينيان است».

شأن نزول:

تبليغات گمراه‌كننده‌

در «تفسير مجمع البيان» مى‌خوانيم: بر طبق بعضى از روايات اين آيه درباره «مقتسمين» (تبعيض‌گران) كه قبلًا درباره آنها بحث شد نازل گرديده است، آنها 16 نفر بودند كه به چهار گروه تقسيم شدند، و هر گروه چهار نفرى بر سر راه مردم در يكى از جاده‌هاى «مكّه» در ايام حج ايستادند تا پيش از آن كه مردم وارد شوند، ذهن آنها را نسبت به قرآن و اسلام بدبين سازند، و بگويند: محمّد صلى الله عليه و آله دين و آئين تازه‌اى نياورده بلكه همان افسانه‌هاى دروغين پيشينيان است. [1]

ا 38 وَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمانِهِمْ لايَبْعَثُ اللَّهُ مَنْ يَمُوتُ بَلى‌ وَعْداً عَلَيْهِ حَقّاً وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لايَعْلَمُونَ‌

آنها سوگندهاى شديد به خدا ياد كردند كه: «هرگز خداوند كسى را كه مى‌ميرد، بر نمى‌انگيزد»! آرى، اين وعده قطعى خداست (كه همه مردگان را براى جزا باز مى‌گرداند)؛ ولى بيشتر مردم نمى‌دانند.

شأن نزول:

رستاخيز حتمى است‌

مفسران در شأن نزول اين آيه چنين نقل كرده‌اند كه: مردى از مسلمانان از يكى از مشركان‌طلبى داشت، هنگامى كه از او مطالبه كرد، او در پرداخت دين خود تعلل‌

[1] «مجمع البيان»، ذيل آيه مورد بحث؛ «موسوعة التاريخ الاسلامى»، ج 1، ص 448.