گروهى از مسلمانان به پيامبر اسلام مى‌گفتند: آيا براى پدران ما كه در عصر جاهليت از دنيا رفتند، طلب آمرزش نمى‌كنى؟ آيات فوق نازل شد و به همه آنها اخطار كرد: هيچ كس حق ندارد براى مشركان استغفار نمايد. [1]

در شأن نزول اين آيات، مطالب ديگرى نيز گفته شده است كه، پس از پايان تفسير آيه خواهد آمد.

ا 115 وَ ما كانَ اللَّهُ لِيُضِلَّ قَوْماً بَعْدَ إِذْ هَداهُمْ حَتَّى يُبَيِّنَ لَهُمْ ما يَتَّقُونَ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ عَليمٌ‌

چنان نيست كه خداوند قومى را، پس از آن كه آنها را هدايت كرد گمراه (و مجازات) كند؛ مگر آن كه امورى را كه بايد از آن بپرهيزند، براى آنان بيان نمايد (و آنها مخالفت كنند)؛ زيرا خداوند به هر چيزى داناست!

شأن نزول:

پيش از ابلاغ تكليف، مجازاتى نيست‌

بعضى از مفسران گفته‌اند: گروهى از مسلمانان قبل از نزول فرائض و واجبات، چشم از جهان بسته بودند، جمعى خدمت پيامبر صلى الله عليه و آله آمدند و درباره سرنوشت آنها اظهار نگرانى كردند، و چنين مى‌پنداشتند: شايد آنها گرفتار مجازات الهى به خاطر عدم انجام اين فرائض باشند. آيه فوق نازل شد و اين موضوع را نفى كرد. [2]

بعضى ديگر از مفسران گفته‌اند: اين آيه در مورد استغفار مسلمانان، براى مشركان، واظهار محبت آنها قبل از نهى صريح درآيات سابق نازل شده است؛ زيرااين موضوع، باعث نگرانى گروهى از مسلمين شده بود، آيه فوق نازل شد وبه‌آنهااطمينان داد استغفارهاى آنان قبل از نهى الهى، موجب مؤاخذه و مجازات نخواهد بود. [3]

[1] «بحار الانوار»، ج 22، ص 42؛ «مجمع البيان»، ذيل آيات مورد بحث.

[2] «مجمع البيان»، ذيل آيه مورد بحث؛ «بحار الانوار»، ج 22، ص 43.

[3] «مجمع البيان»، ذيل آيه مورد بحث؛ «بحار الانوار»، ج 22، ص 43.